Η Τήλος σας περιμένει… με δεκαεννέα παραλίες, δώδεκα βουνά με ρέουσες φυσικές πηγές, επτά μεσαιωνικά κάστρα, ένα βυζαντινό μοναστήρι, διακόσιες εκκλησίες, ένα σπήλαιο με πολλές ανασκαφές, ένα χωριό πολιτιστικό μνημείο, πάνω από εκατό είδη πουλιών, εκατοντάδες άγρια είδη χλωρίδας και περίπου πεντακοσίους κατοίκους. Διατηρώντας τη φυσιογνωμία του παρελθόντος, στην Τήλο ανοίγεται μπροστά μας η Ελλάδα των προηγούμενων χρόνων.

Το οδοιπορικό μας στο νησί αρχίζει από το λιμένα των Λιβαδιών, που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού και αποτελεί το κυριότερο σημείο άφιξης για τους περισσότερους επισκέπτες. Το χωριό Λιβάδια αγκαλιάζει ήρεμα την ακτή δίπλα από το λιμάνι. Αγναντεύοντας στα ανατολικά, ξεπροβάλουν μέσα από τα νερά του Αιγαίου τα βουνά της Τουρκίας, ενώ φαίνονται και οι πρωινοί ψαράδες που οδηγούν τις βάρκες τους έξω από το λιμάνι για να εξασφαλίσουν το καθημερινό «προς το ζην». Στην κορυφή του βουνού πάνω από το χωριό δεσπόζει το εξακοσίων ετών Κάστρο της Αγιοσυκιάς.

Καθώς ο ήλιος ανεβαίνει αργά, τα έντονα μεταβαλλόμενα χρώματα που παίρνουν τα βουνά πάνω από τα Λιβάδια μας γοητεύουν, ενώ η μαγεία τους μεγαλώνει καθώς έρχονται σε αντίθεση με εκείνα της παραδοσιακής ελληνικής αρχιτεκτονικής του χωριού. Στη βόλτα μας στο χωριό την προσοχή μας τραβάει το κτίριο του αστυνομικού τμήματος στο λιμάνι με την αξιοπρόσεχτη αρχιτεκτονική του που θυμίζει την ιταλική κυριαρχία του νησιού από το 1912 έως το 1948. Στους γύρω λόφους διακρίνονται τα διεσπαρμένα άσπρα, τετράγωνα σπιτάκια, αλλά και τα πρόσφατα κατασκευασμένα μικρά διαμερίσματα με υπέροχη θέα στον κόλπο.

Η παραλία Λιβάδια απέχει είκοσι μέτρα από το λιμένα. Ξεκινάει με χαλίκια και βαθμιαία καταλήγει σε άμμο. Όσοι από εσάς αγαπούν τη θάλασσα θα απολαύσουν το ζεστό και καθαρό σαν κρύσταλλο νερό και θα κάνουν windsurf, κανό και ηλιοθεραπεία στις άνετες καρέκλες που προσφέρονται κάτω από τη σκιά των αρμυρικιών κατά μήκος όλης της παραλίας.Πλήθος από μικρές ταβέρνες πάνω στην παραλία ή διασκορπισμένες γύρω από το χωριό προσφέρονται για να καλύψουν τις διατροφικές μας ανάγκες. Παραδοσιακά ελληνικά φαγητά και ποτά ικανοποιούν κάθε προτίμηση ή συνήθειά μας.

Στη διαδρομή μας προς το Μεγάλο Χωριό διασχίζουμε το βουνό και θαυμάζουμε τους αρχαίους πετρότοιχους κατασκευασμένους αιώνες πριν για τη φύλαξη των ζώων, τα πολυάριθμα μικροσκοπικά εκκλησάκια με την ακανόνιστη αγροτική αρχιτεκτονική που με δυσκολία γίνονται αντιληπτά μέσα στα βράχια και τους στριφτούς κορμούς των ανεμοδαρμένων βαλανιδιών και ελιών που χρόνια στέκονται εκεί, φυλάσσοντας τα μυστικά του παρελθόντος του νησιού.

Οι περιπατητές της φύσης θα ανακαλύψουν τις διακόσιες διασκορπισμένες βυζαντινές εκκλησίες, οι σαράντα ένα από τις οποίες διατηρούν τις αρχικές νωπογραφίες τους. Η παρουσία του παρελθόντος στην ατμόσφαιρα που περιβάλλει τις εκκλησίες αυτές είναι ιδιαίτερα αισθητή και μας μαγεύει. Διασχίζοντας τα διαμορφωμένα μονοπάτια στο βουνό, συναντάμε άφθονα είδη χλωρίδας και πανίδας και τα ρουθούνια μας γαργαλάει το πικάντικο άρωμα του άγριου θυμαριού και των ποικίλων βοτάνων. Στο μυαλό μας έρχεται αμέσως ο ελληνικός μύθος για την προέλευση του ονόματος της Τήλου.

Συνεχίζοντας τη διαδρομή μας στα δυτικά προς την αρχαία πρωτεύουσα της Τήλου, σκιαγραφείται στην κορυφή του βουνού ένα κάστρο που αποτελεί απομεινάρι του κάστρου και του φρουρίου της Μεσσαρίας που χτίστηκε μεταξύ του 14^ου και 15^ου αιώνα. Κάτω από αυτό, βρίσκεται το σπήλαιο Χαρκαδιό, οι πρόσφατες ανασκαφές του οποίου εξέπληξαν τους παλαιοντολόγους, αφού μέσα σε αυτό βρέθηκαν σκελετοί νάνων ελεφάντων που χρονολογούνται από το 4.500 π.Χ.. Μια εντυπωσιακή παρουσίαση των ανασκαφών βρίσκουμε στο Μεγάλο Χωριό.

Η εύφορη κοιλάδα και το μπλε χρώμα του κόλπου της Ερίστου μας βάζουν στον πειρασμό να εξερευνήσουμε το χωριό Έριστος. Περιοχή με αφθονία πηγών, καλλιέργειες μεγάλης ποικιλίας φρούτων, δέντρων αμυγδαλιάς και λαχανικών και με  ένα μαγευτικό χρωματιστό μωσαϊκό από αγριολούλουδα την εποχή της άνοιξης. Την κοιλάδα της Ερίστου τη διαδέχεται η ομορφότερη παραλία του νησιού, η παραλία της Ερίστου.

Κατευθυνόμαστε μερικά χιλιόμετρα βόρεια από το Μεγάλο Χωριό, στον κόλπο της Πλάκας, για να συναντήσουμε μια άλλη όμορφη και προστατευόμενη παραλία της Τήλου. Προτού φτάσουμε στην Πλάκα, συναντάμε στο βόρειο μέρος του νησιού το γραφικό κόλπο του Αγίου Αντωνίου, με το μικρό λιμάνι του, μερικά ενοικιαζόμενα δωμάτια και ένα εστιατόριο. Στην περιοχή δεσπόζει και το αρχαίο νεκροταφείο του Αγίου Αντωνίου με τους απολιθωμένους ανθρώπινους σκελετούς, που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ιστορική του αξία. Οι σκελετοί είναι ορατοί μόνο μέσα από τη θάλασσα.

Συνεχίζοντας το οδοιπορικό μας από την Πλάκα προς τα δυτικά, η διαδρομή προσφέρει υπέροχη θέα στο Αιγαίο Πέλαγος. Κατευθυνόμαστε στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα που χτίστηκε το 1470, ανακαινίστηκε το 1703 και το 1824 και επεκτάθηκε το 1843. Η είσοδος με τις βάγιες οδηγεί σε μια βοτσαλωτή αυλή, η οποία περιτριγυρίζεται από πλατάνια, λουλούδια, βασιλικό και αμπέλια. Το μοναστήρι είναι περιτοιχισμένο και από το προαύλιο οδηγούμαστε στην εκκλησία με τα παλαιά ψηφιδωτά της που έχουν αποκατασταθεί μετά από την τοποθέτηση ασβεστοκονιάματος από τους Τούρκους. Τα σπίτια των καλογέρων βρίσκονται δίπλα στην εκκλησία. Ακολουθώντας ένα μικρό μονοπάτι, θα ανακαλύψουμε ένα δεντροσκέπαστο χώρο για ξεκούραση και χαλάρωση και θα ξεδιψάσουμε στη δροσερή πηγή του.

Το μοναστήρι γνώρισε μεγάλη ευημερία κατά τη διάρκεια του 18^ου και 19^ου αιώνα, καθώς αποτελούσε βασικό οικονομικό αλλά και πνευματικό κέντρο της εποχής. Κατείχε μεγάλες εκτάσεις γης με κοπάδια ζώων, ενώ εκεί τυπώνονταν και τα χαρτονομίσματα που χρησιμοποιούνταν στο νησί.

Το οδοιπορικό μας τελειώνει με την επιστροφή μας στα Λιβάδια. Ενθυμούμενοι τα μέρη που περάσαμε συνειδητοποιούμε τη φυσική ομορφιά του νησιού, το σεβασμό του στην παράδοση, την εμφανή παρουσία του παρελθόντος λαξευμένη πάνω στη γη του και την ηρεμία που εμπνέει και μεταδίδει. Τελικά, είναι πολύ όμορφο να διατηρείται και να αναδεικνύεται το ιστορικό παρελθόν ενός τόπου και να συνδέεται αρμονικά με την ομορφιά του φυσικού περιβάλλοντος.