Οι ταξιδιωτικοί οδηγοί τα περιγράφουν ως «μια κουκίδα στο πέλαγος, μακριά από τα γνωστά τουριστικά μονοπάτια». Αλλά λένε μόνο τη μισή αλήθεια.

Γιατί σ’ αυτή την κουκίδα, τη γενέτειρα του Κωνσταντίνου Κανάρη, του Δημήτρη Παπανικολή και του γνωστού εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη, «υποψιασμένοι» ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο ανακαλύπτουν – ή ακόμα καλύτερα δημιουργούν – τον προσωπικό τους παράδεισο, με τα υλικά που προσφέρει η αιγαιοπελαγίτικη φύση.

Οι Ψαριανοί είναι, πρώτα και πέρα από όλα, υπερήφανοι για το δοξασμένο παρελθόν τους.

Η επαναστατική σημαία του 1821 – λευκή και κόκκινη με έναν σταυρό και μια άγκυρα με ένα φίδι τυλιγμένο ολόγυρά της – προϋπαντεί τον επισκέπτη στο λιμάνι, θυμίζοντάς του ότι η ιστορία του τόπου είναι συνυφασμένη με την ιστορία της αδάμαστης ψυχής.

Κατοικημένα από τη Μυκηναϊκή περίοδο, όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα από το νεκροταφείο που ανασκάφθηκε στον κόλπο Αρχοντίκι, τα Ψαρά φιλοδωρούν τον ταξιδιώτη με γενναίες δόσεις ηρεμίας και χαλάρωσης.

Οι υπέροχες παραλίες τους δεν υποφέρουν ποτέ από πολυκοσμία.

Ξεχωρίζουν οι πολυσύχναστες Κατσούνη και Κάτω Γιαλός, μέσα στον οικισμό, τα Λαζαρέττα με την ψιλή άμμο και τα όμορφα κοχύλια, η Λάκκα και η παραλία της Λήμνου.

Όμορφες αμμουδιές διαθέτει και το γειτονικό νησάκι Αντίψαρα.

Οι λάτρεις του υποβρύχιου ψαρέματος θα ανακαλύψουν έναν αληθινό υποθαλάσσιο πακτωλό στις πολυάριθμες βραχονησίδες που περιβάλλουν το νησί.

Οι περιηγητές θα εκτιμήσουν την λιτή ομορφιά της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου με τα εξήντα σκαλοπάτια , χτισμένη από το 1793, και της μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου, με τα σπάνια χειρόγραφα και τα ιερατικά κείμενα, τυπωμένα στη Μόσχα και τη Βενετία. 

Στην ιστορική καταστροφή των Ψαρών, το μόνο που σώθηκε από τον όλεθρο ήταν η εικόνα της Παναγίας του Ελ Γκρέκο που φυγαδεύτηκε στη Σύρο, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Ξεχωρίζουν ακόμη το Παλαιόκαστρο, το οποίο έχτισαν άποικοι (Θεσσαλείς, Eυβοείς και Xιώτες) τον 15ο αι. για τον φόβο των πειρατών (εδώ, ένας φάρος φωτίζει το πολυσύχναστο πέρασμα ανάμεσα στη Xίο και τα Ψαρά) και φυσικά ο λόφος της Μαύρης Ράχης, με το μνημείο της σφαγής.

Η Μνήμη του Ολοκαυτώματος των Ψαρών τιμάται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου και γίνεται αφορμή για εορταστικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Στα Ψαρά, θα δοκιμάσετε τα πιο νόστιμα θαλασσινά που έχει βγάλει ποτέ η θάλασσα, όπως επίσης και την πιο προσιτή αστακομακαρονάδα της Ελλάδας. Θα πάρετε μια γεύση από την τοπική τυροκομία με μυζήθρα και κοπανιστή και θα συμφωνήσετε με τους γνώστες του είδους, ότι το ψαριανό θυμαρίσιο μέλι, ίσως επειδή τρυγιέται μόνο μια φορά το χρόνο, βρίσκεται στον γευστικό κολοφώνα της παραγωγής μελιού σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.