ΠΑΤΡΑ

‹ ›

Η Πάτρα (αρχαία ελληνικά: Πάτραι) είναι η μεγαλύτερη πόλη της Πελοποννήσου με 168.034 κατοίκους^[, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.

Το πολεοδομικό συγκρότημα της Πάτρας είναι το τρίτο μεγαλύτερο στην Ελλάδα με πληθυσμό 213.984 κατοίκους (2011). Η Πάτρα είναι πρωτεύουσα του νομού Αχαΐας, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και έδρα του ομώνυμου δήμου.

Η πόλης της Πάτρας διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας. Σημαντικό από συγκοινωνιακή και εμπορική σκοπιά. Από αυτό αποπλέουν πλοία με προορισμό την Κεφαλλονιά, την Ιθάκη και την Κέρκυρα, αλλά και τα ιταλικά λιμάνια Μπάρι, Ανκόνα και Βενετία.

Η Πάτρα είναι το μεγαλύτερο οικονομικό, εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο της Πελοποννήσου και της δυτικής Ελλάδας.

Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων χιλιετιών της ιστορίας της και ειδικότερα στη Ρωμαϊκή περίοδο, η Πάτρα αποτέλεσε κοσμοπολίτικο κέντρο της Μεσογείου.

Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, είναι ο τόπος του μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος είναι και ο πολιούχος της πόλης.

Το 1821 η Πάτρα ήταν από τις πρώτες πόλεις της Πελοποννήσου που επαναστάτησαν εναντίον των Τούρκων, αν και παρέμεινε υπό την κατοχή τους έως το 1828 (βλέπε: Ξεσηκωμός της Πάτρας). Αποκαλείται Πύλη της Ελλάδας προς τη Δύση, καθώς είναι διεθνές εμπορικό κέντρο, μεγάλο λιμάνι και κομβικό σημείο για το εμπόριο και την επικοινωνία με την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Δύση.

Η πόλη διαθέτει δύο πανεπιστήμια (Το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο) και ένα Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (Τ.Ε.Ι.) και συνδεδεμένα με αυτά ερευνητικά ινστιτούτα, που την καθιστούν επιστημονικό κέντρο με σημαντικές επιδόσεις στην τεχνική εκπαίδευση.

Η σύγχρονη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου συνδέει το προάστιο της Πάτρας Ρίο με το Αντίρριο της Αιτωλοακαρνανίας, ενώνοντας την Πελοπόννησο με τη δυτική Στερεά Ελλάδα. Επιπλέον, η πόλη καυχιέται για το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό, μεσογειακού τύπου καρναβάλι της, το περίφημο Πατρινό καρναβάλι, τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα του οποίου είναι τα σατιρικά και φαντασμαγορικά άρματα και οι θεαματικοί χοροί και παρελάσεις.

Η τοπική πολιτιστική σκηνή ξεχωρίζει στις θεατρικές και τις πλαστικές τέχνες και τη σύγχρονη αστική λογοτεχνία. Η πόλη της Πάτρας ήταν επίσης η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2006.

Η Πάτρα έχει μακρά παράδοση στα πολιτικά πράγματα της χώρας, έχοντας αναδείξει μεγάλο αριθμό Πρωθυπουργών στην ελληνική ιστορία: η οικογένεια Παπανδρέου (τρεις Πρωθυπουργοί, Γεώργιος, Ανδρέας, Γιώργος), ο Δημήτριος Γούναρης, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος είναι μερικά γνωστά παραδείγματα. Πατρινός ήταν και ο πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος.

Ονομασία

Η πιο κοινή εξήγηση που δίδεται για το όνομα της πόλης βασίζεται στην μυθολογία και σύμφωνα με αυτή προέρχεται από τον Πατρέα, το μυθικό οικιστή της πόλης, έναν Αχαιό από τη Σπάρτη. Κατά τον μύθο, ο Πατρέας, αφού ήρθε επικεφαλής αποίκων στην περιοχή της Αρόης, έδιωξε τους Ίωνες κατοίκους της και μεγάλωσε την πόλη μέσω της συνένωσης των προϊστορικών οικισμών της Αρόης, της Άνθειας και της Μεσσάτιδος και έδωσε στο συνοικισμό το όνομα Πάτραι (πληθυντικός αριθμός).

Τοποθεσία και γεωγραφία

Η Πάτρα βρίσκεται στα βόρεια παράλια της Πελοποννήσου. Εκτείνεται από τις δυτικές απολήξεις του Παναχαϊκού όρους μέχρι και τις ακτές του Πατραϊκού κόλπου, ο οποίος στην ουσία είναι μια εγκόλπωση του Ιονίου πελάγους.

Ένα κεντρικό χαρακτηριστικό της αστικής γεωγραφίας της Πάτρας είναι η διαίρεσή της στην Άνω και Κάτω πόλη, που συνδέονται μεταξύ τους με σκάλες.

Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας αλληλεπίδρασης ανάμεσα στη φυσική γεωγραφία της περιοχής και του μοντέλου ανθρώπινης κατοίκησης.

Η Κάτω πόλη, η οποία περιλαμβάνει τον αστικό πυρήνα του 19ου αιώνα και το λιμάνι, βρίσκεται δίπλα στη θάλασσα και απλώνεται μεταξύ των εκβολών των ποταμών Γλαύκου και Χαράδρου και είναι χτισμένη πάνω σε ένα αρχικά ποταμογενές και ελώδες έδαφος, ενώ η Άνω πόλη καλύπτει την περιοχή των παλαιότερων οικισμών, γύρω από το φρούριο, πάνω στις δυτικότερες υπώρειες του Παναχαϊκού όρους (1.928 μέτρα πριν τον Πατραϊκό Κόλπο.

Το μεγαλύτερο ποτάμι της περιοχής είναι ο Γλαύκος που ρέει νότια της Πάτρας και πηγάζει από το Παναχαϊκό.

Τα νερά του συγκεντρώνονται από το 1925 σε μια μικρή ορεινή δεξαμενή κοντά στο χωριό Σούλι και στη συνέχεια διοχετεύονται με αγωγούς, ώστε να παράγουν ενέργεια στον υδροηλεκτρικό σταθμό Γλαύκου, το παλαιότερο υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της Ελλάδας

Τα νερά χρησιμοποιούνται επίσης για την άρδευση των περιβολιών της Εγλυκάδας και για την ύδρευση της πόλης.

Άλλα ποτάμια είναι ο Χάραδρος, ο Μείλιχος και ο ορμητικός χείμαρρος Διακονιάρης.

Μεγάλης σημασίας για τη βιοποικιλότητα της περιοχής και για τη διαφύλαξη του κλίματος της, έχει το έλος της Αγυιάς, ένα μικρό και παράκτιο υδατικό οικοσύστημα, μόλις 30 εκταρίων που βρίσκεται βόρεια του κέντρου της πόλης.

Κύρια χαρακτηριστικά του υγροτόπου είναι η προφανής σπανιότητα της διάσωσής του στην καρδιά ενός πυκνοκατοικημένου αστικού κέντρου, με ένα σχετικά ξηρό κλίμα και το θεωρούμενο ως υψηλό, επίπεδο της βιοποικιλότητας με πάνω από 90 είδη πουλιών να έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990, σύμφωνα με μια μελέτη του γραφείου Πάτρας της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας.

Αξιοθέατα

Κάστρο της Πάτρας.

Το Κάστρο της Πάτρας είναι παλαιό φρούριο της πόλης και πλέον σημαντικό καλοδιατηρημένο μνημείο της και ένα εκ των τοποσήμων της.

Χτίστηκε επάνω στα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης κατά το δεύτερο μισό του 6ου μ.Χ. αιώνα από τον Ιουστινιανό και συγκεκριμένα μετά τον καταστροφικό σεισμό του 551 με υλικά προ-χριστιανικών οικοδομημάτων για την άμυνα της περιοχής και των κατοίκων.

Βρίσκεται σε ένα χαμηλό λόφο στις απολήξεις του Παναχαϊκού σε απόσταση 800 μέτρων περίπου από την ακτή του Πατραϊκού κόλπου. Τα τείχη του περικλείουν μία έκταση 22.725 τ.μ. και αποτελείται από έναν τριγωνικό εξωτερικό περίβολο, ενισχυμένο με πύργους και προμαχώνες, που προστατεύονταν αρχικά από βαθιά τάφρο και ένα εσωτερικό περίβολο που υψώνεται στη Β.Α. γωνία και επίσης περιβάλλεται από τάφρο.

Οι οικοδομικές φάσεις που διακρίνονται σήμερα στο κάστρο αποτελούν μαρτυρία των εργασιών που πραγματοποιήθηκαν από τους εκάστοτε κατακτητές του για την επισκευή του και την προσαρμογή στις εξελίξεις της πολεμικής τεχνολογίας.

Στις μέρες μας, στο λυόμενο θεατράκι (640 θέσεων) που βρίσκεται στο εσωτερικό περίβολο, φιλοξενούνται κάθε καλοκαίρι πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Αχάια Κλάους.

Το 1859 ο Γουσταύος Κλάους, αντιπρόσωπος της εταιρείας Φελς και Σια, προβαίνει στην αγορά μια έκτασης 60 στρεμμάτων στα 500 μέτρα υψόμετρο, στην περιοχή του Ριγανόκαμπου από τον κτηματία Γεώργιο Κωστάκη. Εκεί έχτισε την θερινή κατοικία του, στην οποία φρόντισε να φυτέψει αμπέλια.

Το 1861 ιδρύει την οινοποιητική εταιρεία Αχάια Κλάους. Στην αρχή διαχειριζόταν το κτήμα του με την εταιρεία “Γιάκομπ Κλίπφελ”. Τα πρώτα χρόνια της Αχάια Κλάους ήταν πραγματικά δύσκολα, αφου επιθέσεις των συμμοριών της περιοχής ήταν καθημερινό φαινόμενο. Παρόλα αυτά κατάφερε να επιβιώσει και να εδραιωθεί στην περιοχή χάρη στους δεσμούς του με την κεντρική εξουσία.

Το 1872 οι ιδιοκτήτες της Φελς και Σια, ο Θεόδωρος Χάρμπουργκερ και ο Γουσταύος Κλάους αποφάσισαν να ιδρύσουν την εταιρεία “Αχάϊα Ανώνυμη Εταιρεία Οινοποιΐας”. Από το 1873 έως το 1881 την διεύθυνση της εταιρείας ανέλαβε ο Αιμίλιος Βερλ. Από το 1883, οπότε και ανέλαβε την διεύθυνση της εταιρείας ο Γουσταύος Κλάους, έως το 1908 η εταιρεία επικεντρώθηκε στην παραγωγή ευγενών κρασιών, όπως η “Μαυροδάφνη”, καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, στην παραγωγή “Δεμέστιχας”.

Μετά τον θάνατο του Κλάους η εταιρεία πέρασε στα χέρια του Γκούντερντ αλλα με το ξέσπασμα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου αναγκάστηκε να πουλήσει την εταιρεία και να καταφύγει στο εξωτερικό. Μέχρι το 1920, οπότε και η εταιρεία πέρασε στα χέρια του Βλάσση Αντωνόπουλου, η Αχάια Κλάους είχε μειώσει αισθητά την παραγωγή της. Από το 1920, με ένα μικρό διάλειμμα την περίοδο της Κατοχής, η εταιρεία αναπτύχθηκε ραγδαία. Το αποκορύφωμα έφτασε το 1955 όταν την επιχείρηση ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, ο οποίος εφοδίασε με νέα μηχανήματα το οινοποιείο ενώ φρόντισε και για την πρόσληψη ειδικών επιστημόνων. Το 1983 η εταιρεία έθεσε σε λειτουργία το νέο εμφιαλωτήριο. Το 1997 την θέση του προέδρου και του διευθύνοντα συμβούλου ανέλαβε ο Νίκος Καραπάνος.

Η Αχάια Κλάους με το πέρασμα των χρόνων έχει τιμηθεί με 15 μεγάλα βραβεία, 51 χρυσά μετάλλια, 38 αργυρά και 32 διπλώματα

Θέατρο Απόλλων Πάτρας.

ο θέατρο «Απόλλων» βρίσκεται στην Πάτρα, στο κέντρο της πόλης, στη βορειοανατολική πλευρά της Πλατείας Γεωργίου Α΄ και κατασκευάστηκε το 1872 σε σχέδια του μεγάλου Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ.

Είναι μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου και αποτελεί το παλαιότερο από τα σωζόμενα κλειστά θέατρα των νεοτέρων χρόνων και το εντυπωσιακότερο αρχιτεκτονικό στολίδι της της πόλης της Πάτρας. Το θέατρο αποτελεί την κεντρική σκηνή του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Πάτρας (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ) από την ίδρυση του δεύτερου κατά το 1988. Η χωρητικότητα του θεάτρου ανέρχεται σε 238 άτομα.

Το θέατρο Απόλλων θεμελιώθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1871 και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε στις 10 Οκτωβρίου του 1872. Το έργο χρηματοδοτήθηκε από την αστική κοινωνία της Πάτρας. Η επιτροπή ανεγέρσεως αποτελείτο από τους: Θεόδωρο Αμβούργερ(πρόεδρος), Εδουάρδο Χάνκοκ, Θεμιστοκλή Γερούση, Δημήτριο Πατρινό, Κ. Λάππα και Α. Χρυσάνθη. Η λίστα με τους χρηματοδότες αποτελείται περίπου από 100 άτομα. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν ο δήμαρχος Πατρέων Γεώργιος Ρούφος, ο Γουσταύος Κλάους, ο Αμβούργερ, ο Λάγγουρας, ο αδερφοί Τριάντη, ο Παναγιώτης Γούναρης, πατέρας του Δημητρίου, ο Επαμεινώνδας Μάξιμος, πατέρας του Δημητρίου κ.ά.

Το οικόπεδο που χτίστηκε ανήκε στους Γ. Φαρσή και Ι. Κωνσταντόπουλο από τους οποίους αγοράστηκε για 11.000 δρχ. Μέσα στο οικόπεδο υπήρχαν και οι οικίες των κατόχων του οι οποίες γκρεμίστηκαν. Τα σχέδια ανατέθηκαν στον Ερνέστο Τσίλερ και φυλάσσονται ακόμα σήμερα στην δημοτική βιβλιοθήκη Πατρών. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τα ακριβότερα και πολυτελή της εποχής, πέτρα Τεργέστης, κάγκελα από την Αγγλία, αγάλματα από την Βιέννη, μάρμαρα από το Λιβόρνο, πέτρα από τον Αστακό και διάφορα άλλα από την υπόλοιπη επικράτεια της Ελλάδας.

Το εσωτερικό του περιλαμβάνει την πλατεία με 108 θέσεις και 30 θεωρεία σε δύο ορόφους. Η σκηνή του είναι 13,5 μέτρα πλάτος και 7,5 μέτρα βάθος. Η πρώτη παράσταση στο θέατρο Απόλλων ήταν στις 10 Οκτωβρίου 1872 με το μελόδραμα Un balo in Mashera του Βέρντι.

Ο φωτισμός τα πρώτα χρόνια γινόταν με κεριά, το 1878 με φωτίστηκε με φωταέριο και το 1899 με ρεύμα.

Το θέατρο Απόλλων είναι σήμερα ένα από τα 3 μόνο νεοκλασικά θέατρα που διασώζονται ανά την Ελλάδα (τα άλλα δύο είναι τοΜαλλιαροπούλειο Θέατρο της Τρίπολης που ανεγέρθη το 1910 και το Θέατρο Απόλλων της Σύρου στην Ερμούπολη με έτος ανέγερσης το 1864). Σήμερα, στο Θέατρο Απόλλων της Πάτρας ανεβαίνουν τακτικά παραστάσεις από το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτραςενώ οι όμορφοι χώροι του χρησιμοποιούνται και κατά την διάρκεια του ξακουστού Πατρινού Καρναβαλιού (χοροί «μπουρμπούλια»).

Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας.

Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάτρας είναι ένα μουσείο στην Πάτρα που επικεντρώνεται στην έκθεση διαφόρων αρχαιολογικών ευρημάτων, από τη Μυκηναϊκή μέχρι και την Ύστερη Ρωμαϊκή εποχή, που ανακαλύφθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας.

Τα σχέδια για τη δημιουργία του μουσείου είχαν αναγγελθεί από την εποχή που η Μελίνα Μερκούρη ήταν Υπουργός Πολιτισμού, ωστόσο η ανέγερσή του ξεκίνησε το 2004. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε το μουσείο να είναι έτοιμο μέχρι το 2006, όταν και η Πάτρα ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, τα εγκαίνια του μουσείου έγιναν στις 24 Ιουλίου 2009. Το μουσείο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Θεοφάνη Μπομπότη, με ένα αρχικό προϋπολογισμό 21,5 εκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος τελικά έφτασε τα 25 εκατομμύρια

Το μουσείο καταλαμβάνει έκταση 28.000m², με τους εσωτερικούς χώρους να φτάνουν τα 8.000m². Ο περιβάλλον χώρος του μουσείου περιλαμβάνει μια πισίνα 500m², ένα μεταλλικό θόλο και πολύ πράσινο. Στο κοντινό μέλλον, προβλέπεται και η δημιουργία ενός πολιτιστικού πάρκου στην κενή έκταση δίπλα στο μουσείο

Το μουσείο έχει τέσσερις θεματικές ενότητες, τρεις από τις οποίες είναι μόνιμες και η άλλη περιοδική. Η περιοδική έκθεση φιλοξενεί διάφορες εκθέσεις κατά τη διάρκεια του έτους. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους της ΣΤ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων, το 70% των εκθεμάτων βλέπουν το φως της ημέρας για πρώτη φορά τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Επιπλέον, στον χώρο του μουσείου λειτουργεί εκθετήριο και πωλητήριο του ΤΑΠ, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, αίθουσα πολυμέσων και εικονικής περιήγησης, χώρος εξυπηρέτησης του κοινού και ένα μικρό θέατρο χωρητικότητας 140 θέσεων.

Φάρος της Πάτρας

Ο Φάρος της Πάτρας είναι κτίσμα στην λιμενική ζώνη του Δήμου Πατρέων και αποτελεί σύμβολο της πόλης. Βρίσκεται παράκτια στην περιοχή του ιερού ναού του Αγίου Ανδρέα, δίπλα στην ιχθυόσκαλα της περιοχής.

Ο πρώτος φάρος ήταν ξύλινος και είχε κτιστεί το 1858 σε άλλη κοντινή τοποθεσία, στον μώλο του Αγίου Νικολάου, καταστράφηκε όμως κατά την διάρκεια θύελλας το 1865.Αντικαταστάθηκε με νέο πέτρινο φάρο το 1878, ο οποίος είχε διάμετρο 4-5 τ.μ. και ύψος 17 μέτρων. Ο πύργος αυτός κατεδαφίστηκε το 1972 επί της δημαρχίας του Κωνσταντίνου Γκολφινόπουλου κατά την διάρκεια εργασιών για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών του λιμανιού.

Το 1999 το τοπικό συμβούλιο της πόλης αποφάσισε να ξαναχτιστεί ο φάρος, νοτιότερα στην περιοχή του ναού του Αγίου Ανδρέα. Ο νέος αυτός φάρος δεν έχει ναυτιλιακή χρήση αλλά κυρίως πολιτισμική, αποτελώντας ένα από τα αξιοθέατα της πόλης. Στο ισόγειο του κτίσματος υπάρχει καφετέρια και η γύρω περιοχή έχει μετατραπεί από τότε σε πάρκο, αποτελώντας χώρο αναψυχής της πόλης

Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέα Πατρών.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέα Πατρών ή Καθεδρικός Ναός Αγίου Ανδρέα Πατρών είναι χριστιανική βασιλική στη δυτική πλευρά του κέντρου της Πάτρας. Μαζί με τον διπλανό παλαιό ναό του Αγίου Ανδρέα, αποτελούν έναν χώρο προσκυνήματος για Χριστιανούς από όλο τον κόσμο. Ο ναός είναι αφιερωμένος στον πρωτόκλητο απόστολο του Χριστού, Άγιο Ανδρέα. Η κατασκευή του βυζαντινού ρυθμούναού ξεκίνησε το 1908 υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Αναστάσιου Μεταξά, τον οποίο ακολούθησε ο Γεώργιος Νομικός. Εγκαινιάστηκε 66 χρόνια αργότερα, το 1974. Καλύπτει εμβαδόν περίπου 1.800 τετραγωνικών μέτρων^[1] (άλλες πηγές αναφέρουν εμβαδό 2.000 τετραγωνικών μέτρων) Πάνω στον κεντρικό θόλο υπάρχει ένας επίχρυσος σταυρός μήκους 5 μέτρων, και στους υπόλοιπους θόλους υπάρχουν 12 μικρότεροι σταυροί. Αυτοί οι σταυροί συμβολίζουν τον Ιησού και τους Αποστόλους του. Το εσωτερικό του ναού είναι διακοσμημένο με βυζαντινής τεχνοτροπίας τοιχογραφίες και μωσαϊκά.

Είναι ο μεγαλύτερος ορθόδοξος ναός στην Ελλάδα και ο τρίτος μεγαλύτερος βυζαντινού ρυθμού στα Βαλκάνια, μετά τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι και τον Καθεδρικό Ναό Αλεξάντρ Νέφσκυ στη Σόφια.

Πηγή :Με την ευγενική παραχώρηση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού www.visitgreece.gr,
Βικιπαιδεια

φωτο PhotoPhotis/(Φώτης Ξεινάς) /Thalassa.agapi.mou TaxidiaMeChroma/ Difno.gr Χρονάς Γ

ΠΑΤΡΑ

Η Athellas στο