Η Ορεστιάδα, ή Νέα Ορεστιάδα,είναι ελληνική πόλη η οποία βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Έβρου στη Θράκη και αποτελεί έδρα του ομώνυμου δήμου.
Απέχει (οδικά) 905 χλμ. από την Αθήνα, 406 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 109 χλμ. από την Αλεξανδρούπολη. Επίσης, βρίσκεται 265 χλμ. βορειοδυτικά της Κωνσταντινούπολης και μόλις 28 χλμ. νότια της Αδριανούπολης.
Έχει 18.426 κατοίκους ((2011)) και είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη του νομού μετά την Αλεξανδρούπολη. Παράλληλα, είναι η έκτη σε πληθυσμό πόλη της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και η πεντηκοστή σε πληθυσμό πόλη της χώρας.
Η Νέα Ορεστιάδα είναι η νεότερη και η βορειότερη πόλη της Ελλάδας. Ιδρύθηκε το 1923 από Έλληνες πρόσφυγες που κατάγονταν από το προάστιο Καραγάτς ή Κάραγατς ύστερα από τη συνθήκη της Λωζάνης.
Το Καραγάτς το 1920, μετά την απελευθέρωση της Θράκης από τον ελληνικό στρατό, μετανομάστηκε σε Ορεστιάδα και παραχωρήθηκε στην Ελλάδα μαζί με ολόκληρη τη Δυτική Θράκη και το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης με τη Συνθήκη των Σεβρών (10.08.1920).
 
Στις 4 Ιουνίου 1923, επιτροπή που σχηματίστηκε την προηγούμενη μέρα σε κοινή σύσκεψη των κατοίκων της παλιάς Ορεστιάδας-Καραγάτς, αποφασίστηκε η μετακίνηση 17 χιλιόμετρα νοτιότερα, στην ακατοίκητη αγροτική τοποθεσία Κουμ-Τσιφλίκ (Αμμώδες Τσιφλίκι).
Ο τόπος κρίθηκε κατάλληλος και αρχικά μεταφέρθηκαν 900 οικογένειες. Στις 12 Αυγούστου 1923, έγιναν τα εγκαίνια της νέας πόλης.Ο αγιασμός των εγκαινίων της νέας πόλης έγινε τον Αύγουστο του 1923 από τον Μητροπολίτη Αδριανουπόλεως (και για λίγο Ορεστιάδας) Πολύκαρπο με την παρουσία του Γενικού Διοικητή της Θράκης Σπύρου Δάσιου.
Η νέα κωμόπολη αποφασίστηκε να ονομασθεί “Νέα Ορεστιάς”. Αργότερα το δημοτικό συμβούλιο Ορεστιάδας, αποφάσισε η σφραγίδα του Δήμου να έχει ως έμβλημα την Ιφιγένεια, συμβολίζοντας τη θυσία της παλιάς Ορεστιάδας για το συμφέρον της πατρίδας.

Από τις πρώτες μέρες της άφιξής τους στο νέο προορισμό τους οι πρόσφυγες είχαν να επιλύσουν πέραν της στέγασης και άλλα πρακτικά προβλήματα, όπως η αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων και των φιδιών και άλλων ερπετών. Κοντά σ’ αυτά στέκονταν και διάφορες αρρώστιες, αποτελέσματα κυρίως της ουσιαστικής απουσίας του νερού αλλά και της ανεπαρκούς ιατρικής φροντίδας. Η ελονοσία, «θέρμη» για τον πολύ λαό, ασθένεια άγνωστη στις μεταπολεμικές γενιές, «θέρισε» τότε πολλούς από τους πρόσφυγες και άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της σε όσους «πέρασαν» τις σοβαρές κρίσεις της. Εξαντλημένοι από τις ταλαιπωρίες, τη στενοχώρια και την ανέχεια των πρώτων χρόνων της προσφυγιάς αποτελούσαν εύκολη λεία για το μικρόβιο του Λαβαρέν. Το κινίνο και οι ενέσεις ήταν τα πρώτα και μόνα φάρμακα που διέθεταν για την αντιμετώπισή του.

Μεγάλο ήταν και το πρόβλημα της σίτισης. Τις πρώτες μέρες ικανοποιούνταν με το ψωμί. Οι γεωργοί το ζύμωναν και στη συνέχεια το έψηναν σε φούρνους των γύρω χωριών. Ένα μέρος της ζήτησης το κάλυπταν οι φούρνοι του Διδυμοτείχου, έως ότου οι πρόσφυγες επαγγελματίες φουρνάρηδες άρχισαν να χτίζουν τους δικούς τους φούρνους. Σιγά-σιγά άνοιξαν και τα πρώτα παντοπωλεία-καφενεία, που ήταν ταυτόχρονα και χάνια. Τα εμπορεύματα έφθαναν στην πόλη με το τρένο. Το πρώτο φορτίο ήταν φορτίο αλατιού. Τα δε μαγαζιά της αγοράς ήταν παράγκες από ξύλα και κλαδιά.

Η επιβίωση τον πρώτο καιρό βασιζόταν στην ανθρωπιά, στην αλληλοβοήθεια λόγω και της χριστιανικής πίστης τους, άνθρωποι  με φιλότιμο, που έσβησαν σιγά, σιγά.. Το γεωργικό κλήρο, που πήραν, για να τον καλλιεργήσουν έπρεπε να δανειστούν την αγελάδα του γείτονα ή το άροτρό του. Οι δυσκολίες της ζωής τους έκαναν πραγματικά συνανθρώπους.

Η ζωή κυλούσε με δυσκολίες, ανέχεια και αντιθέσεις.

Να πώς περιγράφει ένας από τους πρώτους αστυνομικούς της Νέας Ορεστιάδας Μανόλης Πετυχάκης, τη ζωή των πρώτων ημερών της πόλης, σ’  ένα γράμμα που στέλνει σε συγγενικό του πρόσωπο στον Πειραιά:

«Νέον Καραγάτς, 4-9-1923

Αγαπητή Λητώ, ούτε συ, βέβαια, εφαντάζεσο, ούτε εγώ ήλπιζα πως την επιστολή σου θα τη διάβαζα μέσα σε σκηνή και με το φως σπαρματσέτου!

Αντί να φεύγω προς Νότον, όπως επιθυμούσα, τραβάω όλο προς Βορράν. Ευτυχώς που έφθασα πια τα σύνορα, ειδ’  άλλως θα είχα κουράγιο με την κεκτημένη ταχύτητα που πήρα, να φθάσω στο Β. Πόλο …

Ξέρεις, όμως, ότι μ’  αρέσει η περιπέτεια και, επειδή η τελευταία αυτή είναι εξαιρετικά πρωτότυπη, δε με στενοχώρησε καθόλου.

Σκέψου μια πόλι με 10 χιλιάδες κατοίκους να φεύγει σύσσωμη, αφού πάρη και το τελευταίο καρφί και σανίδι απ’ το σπίτι της και να έρχεται σε ένα εκτεταμένο μέρος να εγκαθίσταται στας σκηνάς.

Παρουσιάζει δε η καινούργια αυτή πόλις το πιο όμορφο θέαμα, μα και το πιο θλιβερό συνάμα. Εδώ βλέπεις εκτεθειμένα σε μεγάλους σωρούς κεραμίδια, ξύλα, πόρτες, παράθυρα, εκεί καθρέπτες κρυστάλλινους, σαλόνια ολόκληρα στο ύπαιθρο. Κάτι καλυβίτσες δίπλα στο σιδηροδρομικό σταθμό μαζώνουν κάθε βράδυ πληθώρα κόσμου. Δε λείπει και η Σαμιώτισσα με τη μοναδική μας ρομβία ούτε και η τραβιάτα με κάποιο φωνογράφο.

Όλοι φαίνονται ευχαριστημένοι και δεν έχουν και άδικο. Είναι οι λιγότερο πρόσφυγες από άλλους, δεν αφήκαν στο σπίτι τους ούτε το γατάκι τους. Εξ’ άλλου το παλιό Καραγάτς φαίνεται από εδώ καθαρά με φόντο όλη την Αδριανούπολι, που δεσπόζουν οι πανύψηλοι μιναρέδες του Σουλτάν Σελήμ.

Δίπλα είναι ο Έβρος ποταμός με άφθονα και νόστιμα ψάρια, που ψαρεύονται με τις φούχτες. Μη γελάς, σε διαβεβαιώ πως με τα χέρια μπορείς να πιάσης ως μία οκά ψάρια… Ώστε βλέπεις πως η ζωή μου δεν είναι και τόσο άσχημη. Είχα πεθυμήσει άλλως να δω και τη ζωή του αντίσκηνου, που είναι πραγματικά ευχάριστη τη νύκτα, όχι όμως και το μεσημέρι, γιατί μπορείς να ψηθείς ζωντανός.

Τι να κάνω όμως αφού και ο…..Μητροπολίτης κοιμάται σε σκηνή.  Γιατί πρέπει να ξέρεις όλας τας αρχάς και εξουσίας τας έχομε εδώ. Τηλεγραφείο και ταχυδρομείο σε σκηνή. Δημαρχείο σε μια τέντα, Εφορία Ταμείο σε σκηνάς. Γυμνάσιο στο ύπαιθρο κ.λ.π. Τώρα αρχίζουν να κτίζουν κάτι σπίτια ένα από τα οποία θα πάρη και η αμαρτωλή αστυνομία.

Δουλειά ευτυχώς πολύ λίγη κι έτσι ασχολούμαι να τυπώνω φωτογραφίες. Δυστυχώς που δεν έχω πλάκες να έκανα εδώ μια πρώτης τάξεως συλλογή. Πάντως βρίσκω κάπου κάπου καμιά και τυπώνω, θα σου στείλω να δής την καινούργια Ορεστιάδα. Πού σού κάνει όμως εσένα όρεξι για τέτοια πράγματα. Τώρα που έχεις το μεγαλοπρεπές σαλόνι του Τσάδαρη.. Σας φαντάζομαι και φέτος πάλι…».

Πηγή: Πασχάλης Μαυρίδης, Η Ορεστιάδα στη ροή του χρόνου.

Η περιοχή αποτελεί το βορειότερο τμήμα της Ελληνικής Επικράτειας. Συνορεύει βόρεια και δυτικά με τη Βουλγαρία, βόρεια και ανατολικά με την Τουρκία, ενώ στα νότια εκτείνεται ο Δήμος Διδυμοτείχου.

Πρόκειται για μία κατά το μεγαλύτερο μέρος της πεδινή περιοχή με ήπιο ανάγλυφο οι εντονότερες εξάρσεις του οποίου σχηματίζουν λόφους που δεν ξεπερνούν τα 150m σε ύψος. Ωστόσο, δυτικά του άξονα Κόμαρα – Πετρωτά το ανάγλυφο παρουσιάζει περισσότερο έντονο χαρακτήρα με σχηματισμό υψωμάτων που φθάνουν τα 650m στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο.

Η ευρύτερη πεδιάδα της Ορεστιάδας διασχίζεται από τους ποταμούς Έβρο και Άρδα. Ο Έβρος αποτελεί το φυσικό σύνορο Ελλάδας – Τουρκίας και εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος.

Η περιοχή λόγω της μεγάλης ποσότητας υπόγειων και επιφανειακών νερών που διαθέτει και της μεγάλης έκτασης που καταλαμβάνει παρουσιάζει μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον για μια πιο ορθολογική εκμετάλλευση του υδάτινου δυναμικού της. Στο χάρτη που ακολουθεί φαίνεται το ανάγλυφο της περιοχής.

Υδατικοί πόροι στην περιοχή

Στην Ελλάδα πάνω από το 30% των καλλιεργήσιμων εδαφών έχουν χάσει την παραγωγικότητά τους εξαιτίας της συνεχιζόμενης μείωσης και της ποιοτικής υποβάθμισης των υδατικών πόρων. Οι ταμιευτήρες επιφανειακού νερού εξαντλούνται, ενώ η στάθμη των υπόγειων υδροφόρων στρωμάτων διαρκώς υποχωρεί σε ανησυχητικά επίπεδα.

Σήμερα με την εντατικοποίηση και αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στην ελληνική ύπαιθρο και την παρατηρούμενη λειψυδρία απαιτείται μια πιο ορθολογική εκμετάλλευση του υδάτινου δυναμικού και ιδιαίτερα στις έντονα καλλιεργήσιμες περιοχές (πεδινές, ημιλοφώδεις – λοφώδεις).

Μια τέτοια περιοχή με μεγάλο ενδιαφέρον αποτελεί η ευρύτερη πεδιάδα της Ορεστιάδας, κυρίως λόγω της θέσης της και της μεγάλης έκτασης που καταλαμβάνει. Το υδατικό πρόβλημα στην περιοχή αυτή είναι πλέον έντονο και με περαιτέρω τάσεις όξυνσης που το επιβεβαιώνουν οι παρακάτω διαπιστώσεις:

1. Η μείωση των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων (βροχές και χιόνια) είναι εμφανής.

2. Τα φαινόμενα της λειψυδρίας γίνονται εντονότερα.

3. Οι υδρευτικές και αρδευτικές ανάγκες είναι υψηλές και συνεχώς αυξανόμενες.

4. Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον είναι άμεσες και υπάρχει κίνδυνος να επηρεάσουν το οικοσύστημα της περιοχής.

5. Η διαχείριση του υδατικού δυναμικού της περιοχής είναι ελλιπέστατη.

Στα παραπάνω προβλήματα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι οι δύο μεγαλύτεροι ποταμοί της περιοχής, ο Έβρος και ο Άρδας έχουν τις πηγές τους στη Βουλγαρία. Οι Βούλγαροι με την κατασκευή μεγάλων φραγμάτων στον π. Άρδα εκμεταλλεύονται σημαντικές ποσότητες νερού για ύδρευση, άρδευση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η ποσότητα του νερού που εισέρχεται στο ελληνικό έδαφος καθορίζεται με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου υπ’ αριθμόν 2, το οποίο αφορά στο άρθρο 3 παρ. β της συμφωνίας “Περί διακανονισμού των εκκρεμών οικονομικών ζητημάτων και αναπτύξεως της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδος και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας” του 1964. Πρόκειται για συμφωνία που υπογράφεται κάθε χρόνο μεταξύ των δύο χωρών και αποτελεί πολεμική αποζημίωση της Βουλγαρίας προς την Ελλάδα, επειδή οι Βούλγαροι εισέβαλλαν κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Β. Ελλάδα με τις δυνάμεις του Άξονα. Έτσι, κατά το μήνα Σεπτέμβριο κάθε έτους υποβάλλεται διάγραμμα των μηνιαίων απαιτήσεων νερού για την επόμενη αρδευτική περίοδο, αλλά η συνολική παρεχόμενη ποσότητα νερού παραμένει σταθερή κάθε χρόνο και ισούται με 186.000.000 m3 (Γ.Ο.Ε.Β. Ορεστιάδας).

Ποταμός Έβρος

Οι πηγές του π. Έβρου βρίσκονται στη Βουλγαρία στο όρος Ρίλα και οι εκβολές του στο Θρακικό πέλαγος ανατολικά της Αλεξανδρούπολης. Έχει συνολικό μήκος 530km από τα οποία τα 230km αποτελούν το φυσικό όριο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σύμφωνα με τη συνθήκη της Λωζάνης του 1923.

Η λεκάνη απορροής του π. Έβρου έχει έκταση 52.788km2, αλλά μόνο τα 3.421km2 βρίσκονται στο ελληνικό έδαφος. Τα υπόλοιπα 49.367km2 μοιράζονται μεταξύ Βουλγαρίας και Τουρκίας με το μεγαλύτερο τμήμα να ανήκει στη Βουλγαρία (Ι.Γ.Μ.Ε. Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης). Η βαθιά κοίτη του ποταμού κυμαίνεται από 100 – 500m σε πλάτος, ενώ οι κλίσεις ροής του κυμαίνονται από 0,2 – 0,4%. Το πλάτος του ποταμού λόγω των φερτών υλών παρουσιάζει συνεχείς διακυμάνσεις. Σε πλημμυρική περίοδο φτάνει και αρκετές φορές ξεπερνά τα 500 – 800m, ακόμα και εκεί όπου υπάρχουν προστατευτικά αναχώματα.

Γενικά ο Έβρος είναι ήρεμο ποτάμι. Τα αναχώματα, που έχουν κατασκευαστεί για την προστασία των παρέβριων οικισμών και των καλλιεργούμενων εκτάσεων, έγιναν με βάση ειδική μελέτη που συνέταξε η αμερικανική εταιρεία Hartza για λογαριασμό των δύο όμορων χωρών, Ελλάδας και Τουρκίας. Τα αντιπλημμυρικά έργα άρχισαν να κατασκευάζονται το 1955. Η μελέτη αυτή περιλαμβάνει από ελληνικής πλευράς την προστασία των οικισμών Ορμενίου, Δικαίων, Ν. Βύσσας, Διδυμοτείχου, Σουφλίου, Λαγυνών, Φυλακτού και Φερρών, καθώς και καλλιεργούμενες εκτάσεις, όπως ο κάμπος της Ορεστιάδας.

Για την αξιοποίηση όλης της καλλιεργούμενης γης στις παρέβριες περιοχές έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται πολλά μικρά αναχώματα ύψους 2 – 3m, τα οποία όμως σε περίπτωση μεγάλης πλημμύρας υπερκαλύπτονται από τα νερά του ποταμού. Οι προστατευόμενες εκτάσεις από τα υπερβλητά αυτά αναχώματα είναι περίπου 110.000στρ. Μεγάλες πλημμύρες που να καλύπτουν τις παραπάνω εκτάσεις εμφανίζονται κάθε 15 – 20 χρόνια. Ωστόσο, από τις πλημμύρες αυτές δεν κινδυνεύουν άμεσα οι παραπάνω οικισμοί, οι οποίοι προστατεύονται από μεγάλα αναχώματα ύψους 3 – 4m.

Κατά τη χειμερινή περίοδο και ειδικότερα σε περιόδους με συνεχείς βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις ο π. Έβρος φορτίζεται με τα νερά πολλών χειμάρρων. Στον π. Έβρο εκβάλλουν επίσης και οι ποταμοί Τούντζας και Εργίνης που πηγάζουν από την Ανατολική τουρκική Θράκη. Σημαντικότερος από αυτούς είναι ο Τούντζας που ενώνεται με τον π. Έβρο στην περιοχή της Ανδριανούπολης. Στους χειμάρρους του π. Έβρου κατασκευάζονται συνεχώς έργα διευθέτησής τους για την αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών μέσα στις οποίες κινούνται.

Ποταμός Άρδας

Ο π. Άρδας πηγάζει από τη Βουλγαρία και ειδικότερα από τις νότιες περιοχές της οροσειράς του Λίμου και από τις βόρειες παρυφές της οροσειράς της Ροδόπης στο όρος Κούλα βορειοδυτικά της Ξάνθης. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραπόταμους του π. Έβρου και εισέρχεται στο ελληνικό έδαφος στη βόρεια περιοχή της επαρχίας Ορεστιάδας με ανατολική κατεύθυνση διαχωρίζοντάς τη σε δύο τμήματα. Ενώνεται με τον π. Έβρο στην περιοχή Μαράσια Ορεστιάδας.

Ο π. Άρδας έχει λεκάνη απορροής με συνολική έκταση 1.705km2. Από αυτά μόνο τα 349km2 βρίσκονται στο ελληνικό έδαφος και περιλαμβάνονται στη λεκάνη απορροής του π. Έβρου (Ι.Γ.Μ.Ε. Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης). Οι κλίσεις ροής του κυμαίνονται από 0,5 – 1ä. Πρέπει να αναφερθεί ότι επί του π. Άρδα και ειδικότερα στη διαδρομή του μέσα από τη Βουλγαρία έχουν κατασκευαστεί πολλά φράγματα με αποκορύφωμα το υδροηλεκτρικό φράγμα στην περιοχή του Ιβαΐλογκραντ, το οποίο απέχει 10km από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Επί του ελληνικού εδάφους και ειδικότερα στην περιοχή του οικισμού Θεραπειό Ορεστιάδας έχει κατασκευαστεί αρδευτικό φράγμα χωρητικότητας 3.500.000m3 με σκοπό να αρδεύονται η βόρεια και η νότια πλευρά της λεκάνης του ποταμού. Επίσης, στην περιοχή αυτή έχουν κατασκευαστεί μεγάλα εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα.

Ο π. Άρδας δε δημιουργεί προβλήματα πλημμύρας, εκτός αν κάποια βλάβη στα φράγματα προκαλέσει βίαιη απελευθέρωση μεγάλων όγκων νερού με συνέπεια να προκληθεί πλημμύρα η έκταση της οποίας έχει εκτιμηθεί με ειδική μελέτη. Η μελέτη αυτή έχει την ιδιαιτερότητά της όχι τόσο για το αρδευτικό φράγμα που βρίσκεται στο ελληνικό έδαφος, όσο για το γεγονός ότι μπροστά από αυτό υπάρχει το προαναφερθέν υδροηλεκτρικό φράγμα της Βουλγαρίας με περίπου 300.000.000m3 νερού στην αποθήκη του. Κατά συνέπεια σε περίπτωση καταστροφής του οι συνέπειες για μας θα είναι ανυπολόγιστες.

Λαογραφικό Μουσείο:
Εδώ ο επισκέπτης αντιλαμβάνεται με την πρώτη ματιά, όλη την πνευματικότητα, όχι μόνο της Ορεστιαδίτικης, αλλά και όλης της Θρακιώτικης παράδοσης που δείχνει πόσο υγιείς είναι οι ρίζες και πόσο θαλερό το δένδρο του πνευματικού κόσμου, «του πάντοτε αρχαίου και πάντοτε νέου», που είναι από τη φύση του προορισμένο για όλους τους μελλούμενος καιρούς.

Η μεταδοτική πνευματική απογύμνωση, που μόνο με πλαστικά λουλούδια μοιάζει, είναι βέβαιο πως δεν αγγίζει την Ορεστιάδα κι ας είναι χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα. Έχει βαθιές τις ρίζες στο παρελθόν, στο πνεύμα των Οδρυσών και της Βυζαντινής κουλτούρας. Εδώ ο επισκέπτης θα δει τις παραδοσιακές στολές, τις κεντημένες με τον δικέφαλο αετό, την αρμονία των σχεδίων στις στολές αντρών και γυναικών. Θα δει τα υφαντά που εναρμονίζονται με τον ψυχικό τους κόσμο. Είδη που χρησιμοποιούσαν στο νοικοκυριό τους, σκαλιστά χειροποίητα, με κέφι και νεράκι, γεμάτα αρχοντιά. Φωτογραφίες, παλιά βιβλία, δεμένα με δέρμα. Το πρώτο Ιερό Ευαγγέλιο σε τούρκικη γλώσσα, με Ελληνικά στοιχεία που τυπώθηκε στη Ζυρίχη.
Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Νέας Ορεστιάδας ανήκει στο Μορφωτικό Σύλλογο «Μουσείο Λαογραφίας και Ιστορίας Τέχνης Ορεστιάδας και Περιφέρειας» και ιδρύθηκε το 1974.

Στο Μουσείο εκτίθεται πολύτιμο ιστορικό, εκκλησιαστικό, στρατιωτικό και λαογραφικό υλικό, πλήθος ιστορικών εγγράφων που αφορούν την περιοχή. Σε κάθετες επιφάνειες υπάρχουν ιστορικά κείμενα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα καθώς και ιστορικές φωτογραφίες.

Το Μουσείο περιλαμβάνει στους εκθεσιακούς του χώρους τις παρακάτω ενότητες:

Πρόσφατη ιστορία της περιοχής, με απόσπασμα από τη συνθήκη της Λωζάνης του 1922, σύμφωνα με την οποία έγινε ο ξεριζωμός των Ελλήνων χριστιανών, κατοίκων της Ανατολικής Θράκης. Η ενότητα αυτή αναφέρεται στη μετακίνηση του πληθυσμού με βαγόνια και βοϊδάμαξα φορτωμένα με τη γεωργική σοδειά, σκεύη του νοικοκυριού, γεωργικά εργαλεία, στρωσίδια, εικονίσματα και προπαντός φορτωμένα με αναμνήσεις και πίκρες του ξεριζωμού, και καταλήγει στην ίδρυση της νέας πατρίδας, της Νέας Ορεστιάδας.

Διάφορα γεωργικά εργαλεία, όπου με σχετικές εικονογραφήσεις φαίνεται ο τρόπος χρήσης αυτών.

Εργαλεία του σιδερά, του τσαγκάρη και άλλων επαγγελματιών που εγκαταστάθηκαν στη Νέα Ορεστιάδα. Επίσης, αργαλειός, σαΐτες, λανάρια, ρόκες, αδράχτια, ηλακάτη, ανέμη, ροδάνι και γενικά όλα εκείνα τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία του βαμβακιού, του μαλλιού και για την υφαντική.

Διάφορες γυναικείες και ανδρικές φορεσιές σε χρώματα της φύσης, στολισμένες με κεντήματα. Δεν λείπουν και οι αστικές φορεσιές της Αδριανούπολης (Ανατολική Θράκη).

Διάφορα μαγειρικά σκεύη, μεταλλικά και ξύλινα.

Στρωμένο θρακικό παραδοσιακό δωμάτιο για την φιλοξενία των επισκεπτών, το «καλό δωμάτιο», όπως λεγόταν. Όλα τα υλικά αυτού του δωματίου είναι φερμένα από την Αδριανούπολη και την Παλαιά Ορεστιάδα (Κάραγατς).

Εκκλησιαστικά ιερά σκεύη, φερμένα από την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων της Παλαιάς Ορεστιάδας (Κάραγατς), από όπου κατάγονταν οι περισσότεροι πρώτοι κάτοικοι της Νέας Ορεστιάδας.

Διάφορα παραδοσιακά μουσικά όργανα της περιοχής (φλογέρες, καβάλο, άσκαυλο, σείστρο, κλαρίνο, ούτι).

Στο Μουσείο λειτουργούν για το έτος 2012 τα παρακάτω εκπαιδευτικά προγράμματα:

α) Ιστορία του τροχού στους τόπους και στους χρόνους.

β) Φωνές νερού μυριάδες: Γίνεται λόγος για τη σημασία του νερού στη ζωή μας. Γίνεται αναφορά σε έθιμα σχετικά με το νερό και προβάλεται σχετικό dvd.

γ) Τα καλικαντζαράκια: Αφήγηση παραδοσιακών χριστουγεννιάτικων εθίμων.

δ) Μάσκα και αποκριά – καρναβάλι και χαρά: όπου πραγματοποιούνται διάφορα δρώμενα.

ε) Ήρθε, ήρθε Πασχαλιά με τα κόκκινα τ’ αυγά: Αναφορά σε πασχαλινά έθιμα με σχετικές αναπαραστάσεις.

στ) Μια μέρα στο Μουσείο: οι μαθητές ξεναγούνται σε όλους τους εκθεσιακούς χώρους από την αρχαιολόγο του Μουσείου

ζ) Γνωρίζω τον τόπο μου: οι μαθητές επισκέπτονται με λεωφορείο το παρατηρητήριο της Νέας Βύσσας, τις Καστανιές, τα Εβρίτικα Κελάρια, το Σπήλαιο, το Μύλο των Πετρωτών, τη Δοξιπάρα, την Τούμπα της Δοξιπάρας και τη βιομηχανία της ΕΠΑΠ.

Σε όλα τα παραπάνω εκπαιδευτικά προγράμματα οι μαθητές αυτενεργούν.

Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ορεστιάδας
Διεύθυνση: Αγ. Θεοδώρων 103, Τ.Κ. 682 00
Τηλέφωνο-Fax: 25520- 28080.
Ώρες λειτουργίας 10.00 – 13.00, καθημερινά και σαββατοκύριακο, εκτός Δευτέρας

Τα σαββατοκύριακα παρουσιάζονται διάφορες εκπαιδευτικές δράσεις όπως: παραδοσιακές βελονιές, κέντημα, πλέξιμο.

Το Μουσείο μπορούν να επισκέπτονται εκτάκτως, εκδρομείς (γκρουπ) ή μαθητές, οποιαδήποτε ημέρα και ώρα, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον πρόεδρο του Μουσείου, κ.Πασχάλη Μαυρίδη (τηλ. επικοινωνίας: 6977 567566)

Το αντίτιμο του εισιτηρίου είναι:

·                    2,00 € για τους ενήλικες

·                    0,50 € για τους μαθητές

·                    1,00 € για την παρακολούθηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων