Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67

Warning: Illegal string offset 'name' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 66

Warning: Illegal string offset 'slug' in /var/www/vhosts/athellas.gr/httpdocs/wp-content/themes/themify-landing/themify/themify-builder/includes/components/module.php on line 67
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ – AtHellas

ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ

Ναύπακτος-Αποδοτία-Αντίρριο-Πλάτανος-Πυλήνη-Χάλκεια

Ναύπακτος: Μια πόλη κόσμημα

Χτισμένη ανάμεσα στο Αντίρριο και τις εκβολές του ποταμού Μόρνου μας περιμένει η ομορφότερη πόλη της Αιτωλοακαρνανίας. Οι ειδυλλιακές της ακρογιαλιές αγναντεύουν τα ήρεμα νερά του Κορινθιακού κόλπου∙ η βουνίσια της γοητεία κυκλώνει τον παράδεισο της ορεινής Ναυπακτίας∙ η μεγάλη της ιστορία αντικατοπτρίζεται σε δυο σπουδαία μνημεία: το κατάφυτο βενετσιάνικο κάστρο και το βενετσιάνικο λιμανάκι.

Φτάνοντας στη Ναύπακτο τις πρώτες εντυπώσεις κερδίζουν οι άνετοι δρόμοι, σκιασμένοι με πλατύφυλλα πλατάνια, οι παραδοσιακές γωνιές και ένα πλήθος ανθρώπων κάθε ηλικίας να απολαμβάνουν ανέμελοι τη φθινοπωρινή λιακάδα στα υπαίθρια εστιατόρια και καφέ, δίπλα στη θάλασσα. Ξεκινάμε την περιήγησή μας στην πόλη με μια χαλαρή βόλτα στα πλακόστρωτα σοκάκια με τα πολλά ναυτικά σπίτια και τα καλοδιατηρημένα αρχοντικά. Φουντωτές βουκαμβίλιες και πολύχρωμα λουλούδια στολίζουν τους πέτρινους τοίχους πλημμυρίζοντας τις φιλόξενες γειτονιές με κάθε λογής χρώματα κι αρώματα.

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο λιμάνι, το μικρότερο και το ομορφότερο της Μεσογείου! Στον ανατολικό πυργίσκο μας καλωσορίζει ο παλιός ναυτικός φάρος και το Φετιχιέ Τζαμί, του 1499. Η εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα μας υπενθυμίζει την περίφημα ναυμαχία της Ναυπάκτου, το 1571. Στον δυτικό βραχίονα, δίπλα στα σιδερένια κανόνια που σημαδεύουν τη θάλασσα, βρίσκεται ο ανδριάντας του θρυλικού πυρπολητή Γιώργου Ανεμογιάννη καθώς και το άγαλμα του διάσημου ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ ντε Θερβάντες. Το τέλειο «άλλοθι» για μια ολιγόωρη ανάπαυση αποτελούν οι γευστικοί πειρασμοί που μας περιμένουν στον πεζόδρομο του Στενοπάζαρου, εκεί που παλιά βρισκόταν η αγορά με τα ταβερνάκια που τιμούσαν δεόντως οι ντόπιοι και οι εργάτες του λιμανιού…

Με ανανεωμένες τις δυνάμεις ξεκινάμε την ανάβαση στο κάστρο- από τα καλύτερα διατηρημένα οχυρά με πέντε διαζώματα- που η ιστορία του ξεκινά από τα χρόνια της αρχαιότητας και φτάνει μέχρι την Τουρκοκρατία. Ανεβαίνοντας στην κορυφή -στην «τριπλή τιάρα του Lepanto», όπως την ονόμαζαν οι Ενετοί – μας καθηλώνει η ανυπέρβλητη θέα σε ολόκληρη την πόλη, το λιμάνι και τον Κορινθιακό κόλπο με την εντυπωσιακή καλωδιακή γέφυρα του Ρίου – Αντιρρίου να δεσπόζει στον ορίζοντα. Το γραφικό ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία (11ου αιώνα), το ρολόι – κωδωνοστάσιο και τα ερείπια οθωμανικού λουτρού κερδίζουν την προσοχή μας.

Στο φεύγα της μέρας αποχαιρετάμε τη Ναύπακτο. Τα φώτα της πόλης λαμπυρίζουν στα ήρεμα νερά∙ ένα ολόγιομο φεγγάρι ανάβει για να συντροφεύσει το ταξίδι μας προς τον επόμενο προορισμό.

Γνωστή από την αρχαιότητα, ήταν λιμάνι και στρατιωτικό κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας

. Λόγω της στρατηγικής θέσης της,  αποτέλεσε συχνά το μήλον της έριδος μεταξύ των κατακτητών της. Είναι γνωστή για την περίφημη ναυμαχία, όπου ο τουρκικός στόλος καταστράφηκε από τις ενωμένες ευρωπαϊκές δυνάμεις (Οκτώβριος 1571), στην οποία πήρε μέρος ως στρατιώτης σε ισπανικό πλοίο, ο συγγραφέας του «Δον Κιχώτη», Μιγκέλ Ντε Θερβάντες.

Η Ναύπακτος συμμετείχε στην Επανάσταση του 1821 και απελευθερώθηκε το 1829. 

Απέχει 42 χλμ.Α από το Μεσολόγγι.

.

 

  • Το όνομά του προήλθε από το ομώνυμο ακρωτήριο Ρίον, στην αρχαιοελληνική γλώσσα λέγεται το ακρωτήριο. Σε αντίθεση λοιπόν με το αχαϊκό Ρίον έχουμε απέναντί του το Αντίρριο. Ο πρώην Δήμος Αντιρρίου βρίσκεται στο νότιο άκρο της γεωγραφικής ενότητας Νότια Ναυπακτία. Διοικητικά ανήκει στο νομό Αιτωλοακαρνανίας.

    Αντίρριο
    Το Αντίρριο συνδέεται με τους δωρικούς μύθους και το πέρασμα των Δωριέων στην Πελοπόννησο. Ο χρησμός που έδωσε η Πυθία περιείχε τη φράση κλειδί για την ερμηνεία του, που δεν κατενόησαν οι Ηρακλειδείς με αρχηγό το γιο του Ηρακλή Ύλλο. Η φράση “στενυγράν τήν ευρυγάστορα” φωτογράφιζε τον πορθμό του Ρίου – Αντιρρίου που βρισκόταν εκεί που στένευε η θάλασσα στα δεξιά του Ισθμού της Κορίνθου. Με το ξεκαθάρισμα του χρησμού κατέστη δυνατό το πέρασμα με αρχηγό το δισέγγονο του Ηρακλή τον Τήμενο, στην Πελοπόννησο από το Αντίρριο. Χρησιμοποίησαν τα πλοία που είχαν ναυπηγήσει οι Λοκροί με οδηγό τον “τριόφθαλμο” Όξυλο από την Αιτωλία.

    Το Αντίρριο, λόγω της θέσης του, που ένωνε και χώριζε τους κόλπους και ήταν το μοναδικό πέρασμα από την Λοκρίδα και την Αιτωλία για την Αχαΐα, χρησιμοποιείτο ως λιμάνι όλες τις εποχές. Το αρχαίο λιμάνι εντοπίσθηκε βυθισμένο στη θάλασσα δυτικά του Αντιρρίου. Το Αντίρριο ήταν γνωστό ως Μολυκρικόν Ρίον ή Μολύκριον Ρίον, γιατί βρισκόταν στην περιφέρεια της αρχαίας πόλης Μολύκρειας. Γύρω στα 459 π.Χ. οι Αθηναίοι κατέλαβαν τη Ναύπακτο και στη συνέχεια το Μολύκρειον, επομένως και το Αντίρριο. Το 338 π.Χ. η Ναύπακτος περιέρχεται στους Αιτωλούς.

    Την ακολουθούν η Μολύκρεια, η Μακύνεια και το Αντίρριο που πλέον ανήκουν στην Αιτωλική Συμπολιτεία και συμπορεύονται με τους Αιτωλούς. Το Αντίρριο λόγω της στρατηγικής του θέσης διαδραμάτισε και τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή εποχή σημαντικό ρόλο. Ακολούθησε τη μοίρα της Ναυπάκτου, όταν παραδόθηκε το 1499 κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του ενετοτουρκικού πολέμου από τους Ενετούς στους Οθωμανούς. Τότε ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ Β’ βλέποντας τη στρατηγική σημασία του “στενού” ασφάλισε την είσοδο με την ανέγερση δύο φρουρίων στα δυο ακρωτήρια (Ρίο του Μοριά και Ρίο της Ρούμελης), πάνω σε αρχαία θεμέλια. Από τον 17ο αι. ο πορθμός των Ρίων για την ισχυρή του θέση ονομάσθηκε Δαρδανέλια της Ναυπάκτου (Dɑrdɑneli di Lepɑnto) και το Αντίρριο Καστέλι της Ρούμελης (Roumeli Cɑstle), ενώ το αντικρινό Ρίο Καστέλι του Μοριά (Moreɑs Cɑstle). Το Αντίρριο κατά την Τουρκοκρατία ανήκε στον καζά (επαρχία) του Βενέτικου και ιδιαίτερα στο Κάτω Βενέτικο, μετεπαναστατικά στην Επαρχία Ναυπάκτου και Βενέτικου (Ναυπακτοβενέτικο) μέχρι στα 1833 που ιδρύθηκε η Επαρχία Ναυπακτίας. Το φρούριο του Αντιρρίου, κατά τους πρώτους μετεπαναστατικούς χρόνους, αποτελούσε στρατιωτικό φυλάκιο.

    Το κυριότερο μνημείο του Αντιρρίου είναι βέβαια το Μεσαιωνικό Κάστρο του, που είχε πολλές περιπέτειες. Η συνθήκη παράδοσης του φρουρίου υπογράφηκε στις 13 Mαρτίου 1829 και το Καστέλι, όπως λεγόταν το Αντίρριο, περιήλθε στην ελληνική πολιτεία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Φάρος του Κάστρου (τελευταίο μισό του 19ου αι.).

    Επίσης στη δυτική προβλήτα δεσπόζει ο Ναός του Αγίου Νικολάου, επί παλαιών θεμελίων. Όμως αυτό που δεσπόζει στην περιοχή είναι ένα σύγχρονο έργο, η Γέφυρα Ρίου -Αντιρίου, που έχει ονομαστεί “Χαρίλαος τρικούπης” προς τιμήν του πολιτικού, που πρώτος την οραματίστηκε.

  • Το όνομά της προήλθε από τον αρχαίο λαό των Αποδοτών οι οποίοι κατοικούσαν στη νοτιοδυτική συνέχεια των Βαρδουσίων και την κοιλάδα του Μόρνου κοντά στους Οζόλες Λοκρούς. Ο τόπος κατοικείται από την προϊστορική εποχή χωρίς διακοπές. Το δείχνουν τα αρχαία ερείπια που βρίσκονται σχεδόν σ’ όλα τα χωριά, καθώς και τα τοπωνύμια: Ελληνικά, Μάρμαρα, Παλιοχώρι.

    Αμπελακιώτισσα
    Η Αμπελακιώτισα (πρώην Κοζίτσα) βρίσκεται σε λεκάνη που σχηματίζουν δύο λόφοι της κορυφής Άï Λιάς (1.450 μ.), προέκτασης του Αρδίνη, ακριβώς απέναντι από την απόκρημνη Τσεκούρα (1732 μ.) από την οποία τη χωρίζει το Μαϊρέμα. Οίκηση παρατηρείται από την αρχαία εποχή. Στις θέσεις “Πλαγιά” και “Καστρί”, έχουν επισημανθεί αρχαίοι τάφοι. Η λάγηνος που βρέθηκε σ’ ένα τάφο στη θέση Πλαγιά έχει αναχθεί στην Ελληνιστική εποχή (3ος αι.).

    Φαίνεται ότι το αρχικό μεσαιωνικό χωριό ήταν στη θέση Καστρί, ΝΔ του χωριού πάνω από τη γέφυρα του Κότσαλου, όπου παρατηρούνταν πέραν των αρχαίων ευρημάτων και τα ερείπια τεσσάρων ναών (Άγιος Βασίλης, Άγιος Παντελεήμων, Άγιος Ιωάννης και Αγία Τριάδα στη θέση Σκομπόδο, απέναντι απ’ την περιοχή αυτή). Άγνωστο για ποιους λόγους μετακινήθηκε στη θέση Παλιοχώρι στην αριστερή όχθη του χειμάρρου Μαϊρέμα (Κοζιτσιάνος), ΒΑ απ’ το σημερινό χωριό στις εσχατιές δυτικές υπώρειες του βουνού Τσεκούρα, όπου οι ερειπωμένοι ναΐσκοι Αγία Παρασκευή, Άγιος Αθανάσιος, Προφήτης Ηλίας, Άγιος Νικόλαος.

    Το χωριό είναι βυζαντινό αφού ως Κόζιτσα εμφανίζεται στα οθωμανικά κατάστιχα. Το 1927 η Κόζιτσα θεωρηθείσα ως ξενική λέξη αντικαταστάθηκε από το τοπωνύμιο Καστρί για να οριστικοποιηθεί το 1928 σε Αμπελακιώτισσα, από την προσωνυμία της Παναγίας. Είναι ένα χωριό που η γύρω του παρθένα φύση με την πλούσια πανίδα και χλωρίδα του, τις εναλλαγές των χρωμάτων κατακλύζει τις αισθήσεις. Νότια το πανέμορφο ποτάμι ο Κότσαλος διασχίζει ήρεμα και υπομονετικά το άγριο φαράγγι του Κάκαβου όπου και το περίφημο πετρογέφυρο και τη μικρή κοιλάδα του. Τη χλωρίδα γύρω και μέσα στο χωριό συμπληρώνουν απλόχερα τα βότανα της φύσης, βάλσαμο για τους πόνους, ρίγανη για αρωματισμό της τροφής, χαμομήλι, τσάι, αγριομάραθο και άγρια ραδίκια. Δύο σημαντικά χριστιανικά μνημεία υπάρχουν στο χωριό.

    Το ενεργό ανδρικό Μοναστήρι Παναγία Αμπελακιώτισσα με πολλών αιώνων ιστορία που παραδίδεται ότι κτίστηκε το 1456 μ.Χ., θεωρείται η “Κιβωτός της Ναυπακτίας”, αφού φυλάσσει ανεκτίμητα κειμήλια, όπως την εικόνα της Παναγιάς, τη δεξιά χέρα του Αγίου Πολυκάρπου, τον επιτάφιο της Μαριώρας (1735), το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο (1871 – 1874), αργυρή λειψανοθήκη (1470) κτλ. Το κομψό καθολικό με τα διακοσμητικά λιθανάγλυφα κτίστηκε το 1847. Το δεύτερο είναι ο ενοριακός ναός Άγιος Νικόλαος. Ανακαινίσθηκε το 1744. Το 1880 επιμηκύνθηκε ο ναός προς τα δυτικά και προστέθηκε ο γυναικωνίτης. Εκπληκτικής τεχνικής είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο που φιλοτεχνήθηκε το 1748 από τον ντόπιο τεχνίτη Αθανάσιο [Δαμιανό] με εικόνες της ίδιας εποχής. Θαυμάσια και η φατνωματική ρομβωτή οροφή.

    Ενδιαφέρων και ο ναός της Αγίας Βαρβάρας (ανακαινισμένος στη 10ετία του 1980), που φαίνεται από την επιγραφή ότι ήταν επισκοπικός ναός, επί Επισκόπου Ιακώβου. Αξιομνημόνευτο είναι ότι στο χωριό παλαιότερα κύρια ασχολία ήταν η ραπτική. Οι Κοζιτσιάνοι ραφτάδες γυρίζανε παρέες – παρέες στα Ρουμελιωτοχώρια και σ’ άλλα μέρη για να φτιάξουν τα ελληνοσκούτια. Μιλούσαν μια συνθηματική γλώσσα τα Ραφτιάδικα ή Πλέικα. Πούλος στο Κραβαρίτικο ιδίωμα των ραφτιάδων λεγόταν ο ράφτης. Εδώ είχε αναπτυχθεί και εργαστήριο χρυσοχοΐας, αργυροχοΐας, ξυλογλυπτικής με προεξάρχουσα την οικογένεια Δαμιανού. Στην Αμπελακιώτισσα έχει χρηματοδοτηθεί από το πρόγραμμα Leader+ μέσω της Αιτωλικής Αναπτυξιακής Α.Ε. Ο.Τ.Α. η κατασκευή αιθουσών πολιτιστικών δραστηριοτήτων και υπαίθριο θέατρο.

    Γραμμένη Οξυά

    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA

    Η Γραμμένη Οξυά (πρώην Σιτίστα) βρίσκεται στις νότιες πλαγιές της Οξιάς και αποτελεί τον τελευταίο οικισμό της Αιτωλοακαρνανίας και της Ναυπακτίας στο ΒΑ τους άκρο. Από τη μια μεριά τα χιλιοτραγουδισμένα ψηλά βουνά η Οξυά και τα Βαρδούσια και από την άλλη ο μεγαλοπόταμος Εύηνος μαζί με το παραποτάμι του, τον Σιτίστα, δημιουργούν ένα ανεπανάληπτο φυσικό τοπίο που δίνει στην Γραμμένη Οξυά μια γραφική ομορφιά. Παρά την έλλειψη στοιχείων η Σιτίστα ανάγεται στους χρόνους της τουρκοκρατίας και ίσως προγενέστερους.

    Το 1927 μετονομάσθηκε το χωριό σε Γραμμένη Οξυά. Εδώ το λόγο έχουν οι θρύλοι συνδεδεμένοι με τον αρχικλεφτοκαπετάνιο Τσαμ Καλόγερο που είχε τα λημέρια του στην Οξυά. Σε μια φοβερή ανεμοδούρα (ανεμοστρόβιλο) στο Πεντιβί της Οξυάς, ίσα που πρόλαβε ο καπετάνιος και πιάστηκε από μια οξιά και γλίτωσε με 2 άλλους συντρόφους, ενώ άλλοι 2 χάθηκαν. Την οξιά, που τους έσωσε, χάραξε με το μαχαίρι του ο καπετάνιος και από τότε ονομάσθηκε Γραμμένη Οξυά. Αυτόν τον θρύλο θυμήθηκαν οι χωριανοί και ονόμασαν το χωριό τους Γραμμένη Οξυά. Το χωριό ήταν κτισμένο ψηλά στη νοτιοδυτική πλευρά του σημερινού στη θέση Παλιοχώρι. Παραδίδεται ότι κοντά σ’ αυτό και ΝΑ του υπάρχουν ίχνη κάστρου.

    Ο οικισμός διακρίνεται σε 2 συνοικίες το Επάνω Χωριό και το Κάτω Χωριό. Στο Κάτω Χωριό (Καλύβια), ανάμεσα στα ξωκλήσια Άγιος Δημήτριος και Αγία Μαρίνα, υπήρχε αρχαίος αιτωλικός οικισμός, όπως δείχνουν τα κατά καιρούς ευρήματα (τάφοι, αγαλματίδια, πίθοι, νομίσματα, πελεκημένοι λίθοι κτλ). Απέναντι ακριβώς από το Επάνω Χωριό, στην πλαγιά πέρα από το ποτάμι Σιτίστα στη θέση Παλιόδενδρα υπάρχει Μακεδονικός τάφος που οι ντόπιοι ονομάζουν Χωνοκλησιά ή Γονοκλησιά. Πρόκειται για ένα υπόσκαφο μνημείο μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, τάφος πιθανόν επιφανούς γαιοκτήμονα της περιοχής ή κάποιου περαστικού επιφανούς.

    Η Γραμμένη Οξυά, είναι ένα πανέμορφο χωριό με το κεφαλάρι της που μοιάζει με φωτοστέφανο τη γραφική πλατεία της με το βαθύσκιο πλάτανο και την εκκλησία της τον Άγιο Αθανάσιο. Ένα καταπράσινο χωριό που οι οξιές εναλλάσσονται με τα έλατα, τα δρυόδεντρα, τα κέδρα και τις καστανιές. Ιδιαίτερα, το δάσος οξιάς που περικυκλώνει το χωριό, είναι από τα εντυπωσιακότερα και το νοτιότερο της Ευρώπης. Είναι ένα χωριό που οι παραδόσεις απηχούν τους θρυλικούς αγώνες της κλεφτουριάς και της επανάστασης. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1828, στη θέση Ρίπα έγινε η μάχη της Γραμμένης Οξυάς, όπου ο τουρκικός στρατός νικήθηκε και υποχώρησε πρός το Γαρδίκι. Είναι ακόμη ένα χωριό που οι Σιστινοί μαστόροι ήταν φημισμένοι μαστοράδες, για να μείνει και η παροιμιακή φράση: “Τον κόσμο τον έχτισαν οι Σιστινοί μαστόροι”.

    Χωριά της Δημοτικής Ενότητας Αποδοτίας

    Αμπελακιώτισσα
    Αναβρυτή
    Άνω Χώρα
    Ασπριάς
    Γραμμένη Οξυά
    Γρηγόρι
    Ελατόβρυση
    Ελατού
    Καλλονή
    Καταφύγιο
    Κάτω Χώρα
    Κεντρική
    Κοκκινοχώρι
    Κρυονέρια
    Κυδωνιά
    Λεύκα
    Λιμνίτσα
    Μανδρινή
    Πόδος
    Τερψιθέα

    GRAMENI-OXIA

    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
    GRAMENI-OXIA
  • Ο πρώην Δήμος Ναυπάκτου βρίσκεται στο νότιο και ανατολικό τμήμα της γεωγραφικής ενότητας της Νότιας Ναυπακτίας. Διοικητικά ανήκει στο νομό Αιτωλοακαρνανίας και καταλαμβάνει το ΝΑ του τμήμα. Η Ναύπακτος έδρα του δήμου, είναι “η Νύμφη του Κορινθιακού” αφού τα πόδια της ακουμπούν στη θάλασσα. Η εντός των τειχών παλαιά πόλη είναι κτισμένη σ’ έναν γραφικό και κατάφυτο λόφο, που αποτελεί μια περίεργη προβολή του όρους Ορίγανον (Ριγάνι). Η νέα πόλη είναι απλωμένη δεξιά και αριστερά από τον οχυρωμένο λόφο. Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει αποδείξει ότι η ανθρώπινη ζωή στη Ναύπακτο αρχίζει περί το 3.000 π.Χ.

    Ναύπακτος
    Η Ναύπακτος είναι μια όμορφη πόλη, κτισμένη αμφιθεατρικά σε πευκόφυτη πλαγιά. Με 19.768 μόνιμους κατοίκους είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού Αιτωλοακαρνανίας και απέχει 42 χιλιόμετρα από το Μεσολόγγι και 10 χιλιόμετρα από το πορθμείο Ρίου Αντιρρίου. Τα τελευταία χρόνια η πόλη εκσυγχρονίζεται με ταχείς ρυθμούς και είναι σε θέση να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις των επισκεπτών της ενώ παράλληλα διατηρεί σε μεγάλο βαθμό το παραδοσιακό ύφος της. Το παλιό κυκλικό λιμάνι με τους δύο γραφικούς πύργους στην είσοδό του γοητεύει και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες. Το βενετσιάνικο καλοδιατηρημένο κάστρο με τις αλλεπάλληλες σειρές τειχών στην κορυφή του λόφου, είναι από τα πιο όμορφα της Ελλάδας και πραγματικό στολίδι για την πόλη. Η Ναύπακτος είναι πόλη με πολλή κίνηση κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου, που αυξάνεται όμως τους καλοκαιρινούς μήνες. Ο επισκέπτης θα βρει ταβέρνες, εστιατόρια, ουζερί, καφετέριες στο κέντρο της πόλης, στις παραλίες της ή στο λόφο του κάστρου με θέα τη θάλασσα

    Βελβίνα
    Δυτικά της Ναυπάκτου, στη δεξιά όχθη του μικρού ποταμού Βαριάς και ιδιαίτερα του δυτικού κλάδου του, Ρουπακιώτη (Μπαργιαμπλή Ρέμα) που κατεβαίνει από τις ράχες Κρεβάτια και Ρουπακιά είναι κτισμένη η Βελβίνα, που είναι έδρα του ομώνυμου διαμερίσματος. Ειδικότερα βρίσκεται στις ΝΑ απολήξεις του αντερείσματος της Κλόκοβας, Παλατράχη (642 μ.) ανάμεσα στους χειμάρρους Βελβινιώτη (Πλατανόρεμα) και Ρουπακιώτη.

    Στο κέντρο του οικισμού απλώνεται ένα μικρό λεκανοπέδιο, ενώ τα σπίτια είναι κτισμένα στις πλαγιές των γηλόφων που το περιβάλλουν. Ο οικισμός περιβάλλεται από δασώδη έκταση χαμηλής και μεσαίας βλάστησης. Η προέλευση της ονομασίας του χωριού είναι αδιευκρίνηστη. Το όνομα είναι πρωτοελλαδικό και απαντιέται και αλλού. Βερβίνια λέγονταν την αρχαία εποχή οι ξύλινες κρεμάστρες που κρεμούσαν τα μυροδόχα και ελαιοδόχα αγγεία. Η λέξη βερβίνια μπορεί να εξελιχθεί σε βελβίνια κατά το αδερφός – αδελφός, γρήγορα – γλήγορα σύμφωνα με το φαινόμενο της ανομοίωσης με τροπή. Όμως η σχέση των δύο λέξεων δεν είναι βέβαιη.

    Στη θέση Ελληνικό (502 μ.), στα όρια με το Δήμο Αντιρρίου, στην κορυφογραμμή της Παλατράχης υπάρχουν σημαντικές αρχαιότητες. Βρέθηκε ναός (περί το 400 π.Χ.) ο οποίος έχει αποδοθεί στον Ποσειδώνα αλλά τούτο δεν είναι βέβαιο, όπως και η άποψη ότι εδώ είναι η Ακρόπολη του Μολυκρείου. Και σε άλλα σημεία του χωριού έχουν παρατηρηθεί αρχαιότητες, όπως τάφοι κτλ. Επίσης υπάρχουν και ερείπια ναών της βυζαντινής εποχής. Ο Άϊ Λιας που κτίσθηκε με κατεργασμένους ασβεστόλιθους.

    Το παλιομονάστηρο του Τιμίου Σταυρού, όπου διασώζεται η βάση ελαιόμυλου. Το Παλιοεκκλησάκι είναι κτισμένο σε ερείπια αρχαίου ναού. Η ύπαρξη αρκετών ακόμα αγιωνυμίων είναι ενδεικτική κατοίκησης και την βυζαντινή εποχή. Ο ενοριακός ναός είναι αφιερωμένος στην Αγία Τριάδα και παραδίδεται ότι είναι πολύ παλιός. Στην κορυφή του λοφίσκου υπάρχει και το πνευματικό κέντρο του Πολιτιστικού Συλλόγου. Παλαιός οικισμός είναι το Καψοχώρι ΒΔ της Βελβίνας.

    Τα χωριά της Δ.Ε Ναυπακτίας 

    Αφροξυλιά
    Βελβίνα
    Βλαχομάνδρα
    Βομβοκού
    Δάφνη
    Λυγιάς
    Μαμουλάδα
    Ναύπακτος
    Νεόκαστρο
    Ξηροπήγαδο
    Παλαιοχωράκι
    Πιτσιναίικα
    Ριγάνι
    Σκάλα

  • Το όνομα του πρώην Δήμου προήλθε από την προϊστορική πόλη Πυλήνη που αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο των Αιτωλικών πόλεων που έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο υπό τον Αιτωλό βασιλιά Θόαντα. Δυτικά βρέχεται από τον Εύηνο (Φίδαρη), ο οποίος τον χωρίζει από το  Δήμο Θέρμου και την επαρχία Τριχωνίδας.  Στην  έκταση του πρώην Δήμου είναι εμφανής η εναλλαγή ορεινού και πεδινού ανάγλυφου.  Ανάμεσα σε γραφικά φαράγγια που σχηματίζονται από τα νερά των ποταμών  (Εύηνος, Κότσαλος, Πόριαρης) και σε μσυστοιχία κατάφυτων βουνών

    .Μηλιά
    Η Μηλιά βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά της Μαλαθούνας, στην πλαγιά κάτω απ’ τον λόφο του Άϊ Γιώργη. Το παλαιό της όνομα ήταν Κολοσύρτης. Πιθανόν από παρωνύμιο κολοσύρτης (= ο δυσκίνητος λόγω βάρους, ο συρόμενος με τους γλουτούς). Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι του χωριού σκότωσαν Τούρκους φοροεισπράκτορες στη θέση που έκτοτε ονομάζεται Τουρκομνήματα και ως αντίποινα οι Τούρκοι έστειλαν απόσπασμα για να κάψει το χωριό και οι κάτοικοι έφυγαν «κολοσυρτά» για να σωθούν.

    Το χωριό είναι πνιγμένο στο πράσινο και χαρακτηριστικό σημείο το κεφαλάρι της, ο Ελατιάς, αποτελεί το διάδημά του. Ρουμάνι με έλατα, αληθινός πνεύμονας, αλλά και φυσικό παρατηρητήριο της περιοχής με ανοικτό ορίζοντα προς την κοιλάδα του Κότσαλου, την περιοχή του Πλάτανου και τα βουνά της. Στην είσοδο του χωριού η βρύση στα “Πλατανάκια”, που ανακαινίσθηκε από το Δασαρχείο.

    Είναι μικρό και συγκεντρωμένο χωριό με κέντρο που οριοθετείται από την πλατεία, το ναό της Αγίας Παρασκευής (1898), το καλαίσθητο χώρο που έχει στηθεί η προτομή του Μηλιώτη Λοχία Αθαν. Χριστόπουλου, που σκοτώθηκε το 1974 στην Κύπρο και το καφενείο. Από τον Ελατιά μέχρι τον Κότσαλο, οι εναλλαγές του τοπίου με τις ζαγάδες και τα πεζούλια, την πυκνή βλάστηση αλλά και τα μισογκρεμισμένα καλύβια και τους δύο ερειπωμένους μύλους ξαφνιάζουν ευχάριστα τον περιπατητή. Ίχνη αρχαίας ζωής έχουν επισημανθεί στις Οβρές και στις Λογγιές, θέσεις κοντά στον Κότσαλο.

    Χωριά της Δ.Ε Πυλήνης 

    Ανθοφύτο
    Γάβρος
    Δορβιτσά
    Ελευθέριανη
    Μηλιά
    Παλαιόπυργος
    Ποκίστα
    Σίμου
    Στράνωμα
    Στύλια
    Φαμίλα

  • Το όνομα κατά μια άποψη προήλθε από την αρχαία παραθαλάσσια πόλη της Αιτωλίας, τη Χαλκίδα. Η ονομασία της πόλης πιστεύεται ότι προήλθε από το όρνιο Χαλκίνδη που ζούσε στην περιοχή ή από το γεγονός ότι η περιοχή έχει το χρώμα του χαλκού. Χαλκίς ή Χαλκία λεγόταν και η Βαράσοβα. Ο Δήμος Χάλκειας βρίσκεται στο ΝΔ άκρο της γεωγραφικής ενότητας Νότια Ναυπακτία. Δυτικά συνορεύει με το Δήμο Μεσολογγίου, ανατολικά με τους Δήμους Αντιρρίου και Ναυπάκτου, βόρεια έχει όριο τον ποταμό Εύηνο και νότια βρέχεται από τον Πατραϊκό κόλπο. Διοικητικά ανήκει στο νομό Αιτωλοακαρνανίας.

    Γαβρολίμνη
    Η Γαβρολίμνη είναι κτισμένη σε πλαγιά του λόφου Καλιακούδα, που είναι μέρος μιας εκτεταμένης λοφοσειράς στις νότιες υπώρειες του Αράκυνθου. Μεταξύ της Βαράσοβας δυτικά και της Κλόκοβας ανατολικά, του Εύηνου βόρεια και της ακτής νότια, σχηματίζεται η κοιλάδα της Γαβρολίμνης, που διασχίζεται από το Ρέμα της Αργαλιούς. Η κοιλάδα διακόπτεται από χαμηλά γεωμορφολογικά εξάρματα, όπως το Μαυροβούνι (287 μ.) ανάμεσα στην Κλόκοβα και τη Βαράσοβα και η Καλιακούδα (361 μ.) βόρεια της Βαράσοβας.

    Στην κατάφυτη κοιλάδα της Γαβρολίμνης, 2 χλμ. βόρεια του χωριού σε μια ήρεμη και ερημική τοποθεσία, στη θέση Πανακτζή, που έρχεται σε αντίθεση με το γειτονικό απόκρημνο βουνό της Βαράσοβας, ανάμεσα σε πεύκα, ελιές και κυπαρίσσια σώζεται ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου γνωστής με το όνομα Παναγία Παναξιώτισσα (Πανακτζιώτισσα – Παναξιώτισσα). Πρόκειται για παλιό μοναστήρι και διασώζεται το εκπληκτικής ομορφιάς και επιβλητικό καθολικό που είναι ναός σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο. Ο ναός χρονολογείται ότι είναι κτίσμα της τελευταίας 25ετίας του 10ου αι. και ο τύπος της αποτελεί ένα μεταβατικό στάδιο στην εξέλιξη της βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Ο τρούλος της είναι ένα πραγματικό κομψοτέχνημα. Από τις συνεχείς προσχώσεις ο ναός βρίσκεται τώρα χαμηλότερα από την επιφάνεια του εδάφους κατά μισό μέτρο. Πρέπει να χτίστηκε πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής, που είχε μάλιστα μεγάλες διαστάσεις καθόσον τα μαρμάρινα γλυπτά της κεντρικής αψίδας προέρχονται από αρχαιότερα μέλη.

    Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ερειπωμένο Λιοτρίβι που βρίσκεται κοντά στο ναό και το οποίο λειτουργούσε περίπου μέχρι το 1960. Ο ενοριακός ναός της Γαβρολίμνης τιμάται στο όνομα των Παμμέγιστων Ταξιαρχών, ενώ στα Χάνια Γαβρολίμνης το παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων, κτίσθηκε στα τέλη της 10ετίας του 1960, στη θέση παλαιότερου, στον τύπο της μονόχωρης δρομικής βασιλικής. Πάνω από το ναό σε απόσταση 300 μ. βρίσκεται η περιοχή Μάρμαρα, όπου υπάρχουν αρχαιότητες. Το παλαιό χωριό βρισκόταν στη θέση Νταούταγα κάπου 3χλμ. ανατολικά από τη σημερινή του θέση. Πρέπει να καταστράφηκε το 1801 με τη φοβερή μάχη της Γαβρολίμνης όπου σκοτώθηκε ο αρματολοκαπετάνιος Λουκάς Καλιακούδας. Ο λόφος Καλιακούδα στον ηρωικό καπετάνιο, οφείλει το όνομά του. Στο Παλιοχώρι Νταούταγα υπάρχει μικρό μονόχωρο ξωκλήσι η Αγία Παρασκευή (περί το 1900). Νοτιοδυτικότερα βρίσκονται ερείπια εξωκλησιού του Προφήτη Ηλία.

    Τρίκορφο
    Το Τρίκορφο βρίσκεται βόρεια της έδρας του Δήμου, τα Χάνια Γαβρολίμνης, στις δυτικές πλαγιές της Κλόκοβας. Το όνομά του το οφείλει στο λόφο Τρίκορφο που βρίσκεται στα ΒΔ του χωριού δίπλα στον Εύηνο. Μέχρι το 1928 λεγόταν Μπεζαϊδέ (γόνος του Μπέη, ευγενής). Το προηγούμενο ελληνικό όνομα προτού γίνει τσιφλίκι του Οθωμανού αξιωματούχου, ήταν Κλήμα. Προ του 1950 σε μεγάλη άνθηση βρίσκονταν οι συνοικισμοί: Μαϊλίκι, Αγκορτσόραχο, Κουστέικα, Τσουκαλέικα. Σήμερα αποτελείται από το κεντρικό χωριό και τους συνοικισμούς Ράτσικα, Γιαβρουτέικα, Κυριτσέικα (σημ: δεν υφίσταται τέτοιος διαχωρισμός των συνοικισμών αλλά μόνο κατά όνομα). Παλαιότεροι οικισμοί είναι:

    Φράγκα: Απαντιέται για πρώτη φορά στον Κώδικα του Μοναστηριού Καταφυγίου Τριχωνίδας (περί το 1650). Βρίσκεται βόρεια της Καλαβρούζας σε υψόμ. 609 μ. με πλούσια νερά, όπου και τα Παλιοστάλια ή ο Παλιοστάλος (Παλιόσταλος).

    Παλιοχώρι: Βρίσκεται ΝΑ από τη θέση Γεροκώστα και πάνω από τη θέση Πετρωτό. Διακρίνονται και σήμερα μικρά σπιτάκια χτισμένα από ξερολιθιά. Πιο ανατολικά πάνω από τα μαντριά του Φλωρόπουλου υπάρχει ένα μεγάλο πετράλωνο, που χρησιμοποιούταν και σαν χοροστάσι του χωριού.

    Η περιοχή του Τρικόρφου παρουσιάζει σε πολλά σημεία ίχνη αρχαίας οίκησης. Κατά την κατασκευή σπιτιών στον κεντρικό οικισμό βρέθηκαν τάφοι, ερείπια αρχαίων οικιών και ψηφιδωτά. Κατά την περίοδο της “Κατοχής” κάτω από κατεδαφισμένο σπίτι βρέθηκε αρχαίος τάφος. Η πλάκα στην οποία υπήρχε επιγραφή χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό. Στο Ρέμα απέναντι απ’ τα Πρεντζέικα υπήρχαν μνήματα. Στο λοφίσκο όπου είναι το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου στο συνοικισμό Κυριτσέικα βρέθηκαν μαρμάρινο γυναικείο κεφάλι και χάλκινο αγαλμάτιο πολεμιστή. Εκεί βρέθηκαν και άγνυθες (βαρίδια από αργαλειούς μυκηναϊκής περιόδου).

    Στη θέση Πινακά υπάρχουν τάφοι και σε ορθογώνια πέτρα υπάρχει η επιγραφή ΜΟΙΣΩ. Επίσης στη βουνοσειρά Λιθαρόσερμα και στη θέση Καμάρα (ενδεικτικό αψίδας) βρέθηκε χάλκινο άγαλμα ιππέα. Αξιοπαρατήρητη είναι η περιοχή Κονταρά, όπου υπήρχε το Μετόχι Άγιος Γεώργιος (1819) του Μοναστηριού Άγιος Δημήτριος των Κρυονερίων (1805). Εδώ στη μαγευτική τοποθεσία με τις αιωνόβιες βελανιδιές βρίσκεται ο ναός του Άι Γιώργη, που ανακαινίσθηκε περί το 1920 και ξανακτίστηκε εκ θεμελίων το 1976. Ενοριακός ναός του Τρικόρφου είναι η Αγία Παρασκευή (1906). Αρκετά ξωκλήσια, καθώς και ερείπια σε πολλά γραφικά σημεία της περιφέρειας του χωριού. Πολλά κατάλοιπα προγενέστερων εποχών έχει να παρατηρήσει ο προσεκτικός περιηγητής, εάν αποφασίσει να αφιερώσει χρόνο στην περιοχή, όπου λειτουργούσαν πέντε αλευρόμυλοι, υδροκίνητο πριόνι στη θέση “Πριόνι”, λιοτρίβια, κεραμιδάδικο, καρβουνοκάμινα και ασβεστοκάμινα.

    Χωριά της Δ.Ε Χάλκειας 

    Άνω Βασιλική
    Γαβρολίμνη
    Γαλατάς
    Καλαβρούζα
    Κάτω Βασιλική
    Περιθώρι
    Τρίκορφο

Αξιοθέατα

  • Ανηφορίζοντας στα πλακόστρωτο δρομάκια βόρεια της πλατείας του Λιμανιού θα βρεθείτε μπροστά από ένα κτιριακό συγκρότημα με επιβλητική μορφή, το οποίο προκαλεί την προσοχή και το ενδιαφέρον του καθένα που το βλέπει για πρώτη φορά. Είναι ο “Πύργος Μπότσαρη“. Το κτίριο αυτό, κτισμένο σε δύο φάσεις το 15ο και 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για τη στέγαση των εκάστοτε ηγεμόνων της πόλης αυτής. Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ναυπάκτου, το 1829, το κτίριο αυτό ήρθε στην κατοχή του σουλιώτη στρατηγού Νότη Μπότσαρη. Σήμερα ο πύργος ανήκει στο «Ίδρυμα Δημητρίου και Αίγλης Μπότσαρη», και φιλοξενείται διαρκής έκθεση αντιγράφων από πίνακες, χάρτες και σχεδιάσματα που έχουν σχέση με τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571 μ.Χ.)

  • Τo 1976 ο Πλατανιώτης γιατρός Νίκος Παπανικολάου είχε την έμπνευση να συγκεντρώσει μερικά αντικείμενα λαϊκής τέχνης, παλιά βιβλία, φωτογραφίες και ότι άλλο έκρινε πως άξιζε για έκθεση, αγόρασε μια κούκλα πού την έντυσε Πλατανιώτισσα για να τη βάλει στη βιτρίνα, έγραψε μια ταμπέλα με τις λέξεις “Λαϊκή Τέχνη” κι έστησε στην πλατεία τού χωριού ένα μικρό “Μουσείο”. Έτσι τουλάχιστον τού άρεσε να το λέει χωρίς να το πιστεύει.

    Τότε, νοίκιασε ένα κλειστό μαγαζί της πλατείας και μετέφερε τη “Λαϊκή Τέχνη” σ’ αυτό. Όμως του άλλαξε την ταμπέλα. Το ονόμασε “Μουσείο” και μέσα στον ίδιο χώρο στέγασε τον Τουριστικό και Εξωραϊστικό Όμιλο του χωριού και μια υποτυπώδη βιβλιοθήκη. Πρόσθεσε μια συσκευή τηλεόρασης, που τότε λίγες υπήρχαν στο χωριό και κινηματογραφική μηχανή προβολής ταινιών, για να περνούν τα χειμωνιάτικα βράδια οι τότε νέοι του χωριού, μια και το καφενείο έκλεινε νωρίς. Καμάρωνε o γιατρός για το δημιούργημά του, όπως και όλοι οι Πλατανιώτες όταν και πάλι ο χώρος του κρίθηκε ανεπαρκής από τη συγκέντρωση εκθεμάτων.

    Τότε εμφανίζεται ο φίλος και συνάδελφός του Αριστείδης Δημητρακόπουλος, που τόσα πρόσφερε στο χωριό ως πρόεδρος της Κοινότητας και δωρίζει το μαγαζί του πατέρα του στον Τουριστικό και Εξωραϊστικό Όμιλο του χωριού για να στεγαστεί το σημερινό Λαογραφικό Μουσείο (χωρίς εισαγωγικά πλέον) που αποτελεί κόσμημα του Πλατάνου.

  • Το Αντίρριο, λόγω της στρατηγικής του θέσης, διαδραμάτισε τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή εποχή σημαντικό ρόλο. Ακολούθησε τη μοίρα της Ναυπάκτου, όταν παραδόθηκε το 1499 κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του ενετοτουρκικού πολέμου από τους Ενετούς στους Οθωμανούς.

    Τότε ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ Β’ βλέποντας τη στρατηγική σημασία του “στενού” ασφάλισε την είσοδο με την ανέγερση δύο φρουρίων στα δυο ακρωτήρια (Ρίο του Μοριά και Ρίο της Ρούμελης), πάνω σε αρχαία θεμέλια. Από τον 17ο αι. ο πορθμός των Ρίων για την ισχυρή του θέση ονομάσθηκε Δαρδανέλια της Ναυπάκτου και το Αντίρριο Καστέλι της Ρούμελης, ενώ το αντικρινό Ρίο Καστέλι του Μοριά.

    Σήμερα, στο μεσαιωνικό κάστρο, που έχει αναπλαστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις.

  • Το Κάστρο βρίσκεται στην κορυφή του λόφου που δεσπόζει στη πόλη. Στα Δυτικά αυτής σε υψόμετρο περίπου 200 μέτρων. Ο λόφος αυτός έχει σχήμα πυραμίδας. Οι μεγαλοπρεπείς οχυρώσεις της Ναυπάκτου που οφείλονται με διαδοχικές κατασκευαστικές φάσεις και κλιμακώνονται από την αρχαιότητα έως και την τουρκοκρατία, παρά τις καταστροφές και φθορές που έχουν υποστεί αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά και καλοδιατηρημένα παραδείγματα φρουριακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα.

    Ποία ήταν η μορφή του κάστρου στους αρχαίους χρόνους δεν μπορούμε με ακρίβεια να ξέρουμε. Είναι βέβαιο όμως ότι υπήρχαν τα τείχη. Υπολείμματα αρχαίων τειχών βρίσκονται και σήμερα κατά τη μεριά της θάλασσας και στη δυτική πλευρά. Το πιθανότερο είναι το κάστρο να μην είχε τη σημερινή του μορφή με τα πέντε διαζώματα. Αυτή τη μορφή την έλαβε κυρίως κατά τη βενετική κυριαρχία.

    Η κορυφή του λόφου περικλείεται από κυκλικό τείχος διαμέτρου 100 μέτρων. Δύο βραχίονες που ακολουθούν την κλίση του εδάφους κατεβαίνουν ο ένας ανατολικά και ο άλλος δυτικά και αφού καμφθούν πλησιάζοντας ο ένας τον άλλον και με 2 πύργους κλείνουν την είσοδο του μικρού λιμανιού. Τέσσερα εγκάρσια τείχη ενώνουν αυτούς τους δύο βραχίονες, σχηματίζοντας από την κορυφή έως τη θάλασσα πέντε αμυντικές ζώνες ή διαζώματα οι οποίοι μειώνονται σε έκταση όσο πλησιάζουν την κορυφή και ο καθένας είναι ένα ανεξάρτητο φρούριο.

    κείμενο: Γιάννης Χαλάτσης

  • Γνωστές από την αρχαιότητα οι ιαματικές πηγές στα Λουτρά στάχτης βοηθούν στη θεραπεία ασθενειών, όπως αρθρίτιδα, δερματοπάθεις, ρευματισμοί, ενδείκνυνται ακόμα για ποσιθεραπεία. Σήμερα λειτουργεί χώρος λουτρικών εγκαταστάσεων, μικρό ξενοδοχείο και εστιατόριο.

    Η Λουτροπηγή Στάχτης προσφέρεται για αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που θα συντελέσουν στην ανάδειξη και την αξιοποίηση της ευρύτερης περιοχής.

    Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα, πέρα από τις Ιαματικές ιδιότητες του νερού, περιλαμβάνονται:

    Το φυσικό περιβάλλον. Η Λουτροπηγή βρίσκεται σε μια κατάφυτη περιοχή. Στα 95 στρέμματα που την περιβάλλουν, αλλά και στον ευρύτερο περίγυρο κυριαρχούν πλατάνια, πουρνάρια, κουτσουπιές, βελανιδιές και άλλα φυτά που συνθέτουν ένα μοναδικό περιβάλλον. Ο χώρος αποτελεί φυσικό καταφύγιο πολλών ενδημικών ειδών όπως ζαρκάδια, αγριογούρουνα και άλλα ζώα και πτηνά που συνθέτουν την πανίδα της περιοχής. Το σύμπλεγμα των βουνών, τα λιθόκτιστα γεφύρια κατά μήκος του Εύηνου και του Κότσαλου δίνουν τη δυνατότητα για ορειβασία και πεζοπορία.

    Η εξέχουσα θέση της Λουτροπηγής στην περιοχή η οποία απέχει 30 χιλ. από τη Ναύπακτο και 40 χιλ. από το Νοσοκομείο Ρίου (αποστάσεις που διευκολύνουν τους επισκέπτες κάθε ηλικίας από τα μεγάλα αστικά κέντρα ακόμα και για Σαββατοκύριακο).

    Η θέση της Λουτροπηγής στον τουριστικό χάρτη της περιοχής (Ναύπακτος, Ευηνολίμνη, Άνω Χώρα, Θέρμο, Προυσός, Καρπενήσι) μπορεί να την αναδείξει σε κομβικό Αναπτυξιακό Κέντρο, δεδομένης πλέον και της ακτινωτής οδικής σύνδεσής της με τις προαναφερόμενες πόλεις-περιοχές. Η περιοχή της Λουτροπηγής μαζί με την Ευηνολίμνη και την Αποδοτία μπορεί να αποτελέσει ένα από τους τρεις αναπτυξιακούς πυλώνες της Ορεινής Ναυπακτίας

    Η ένταξη της κοιλάδας που περιβάλλει την Λουτροπηγή σε προγράμματα βιολογικής παραγωγής (Ζωϊκή και Φυτική). Ήδη στην κοιλάδα που διαμορφώνεται μεταξύ του Πόριαρι και του Εύηνου βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα βιολογικής κτηνοτροφίας.

    Η Περιβαλλοντική εκπαίδευση σε μαθητές που γίνεται από το περιβαλλοντικό Κέντρο Θέρμου και περιλαμβάνει επισκέψεις στην ευρύτερη περιοχή της Λουτροπηγής. (Εύηνος, Καρέλι, Γέφυρα Αρτοτίβας κλπ). Μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και επισκέψεων επιτυγχάνεται η ευαισθητοποίηση των μαθητών που γίνονται οι καλύτεροι πρεσβευτές της περιοχής στην ιδιαίτερη πατρίδα τους.

    Η ελάχιστη απόσταση της Λουτροπηγής από τον Εύηνο (Πόρος –Χάνι Μπανιά) που έχει εξελιχθεί σε κέντρο ποτάμιων αθλητικών δραστηριοτήτων (Καγιάκ, Κανό, Ράφτινγκ) και συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό νέων. Τελευταία εξελίσσεται σε Προπονητικό Κέντρο και σε κέντρο εκπαίδευσης στελεχών επιχειρήσεων.

  • Ο Πλάτανος πρόκειται για ένα κεφαλοχώρι που παλιά ήταν πρωτεύουσα του αρχικού Δήμου Προσχίου (με την Κλειπαϊδα και την Πυλήνη), του περιορισμένου Δήμου Προσχίου και μετέπειτα έδρα του Δήμου Πλατάνου. Στο τοπικό διαμέρισμα υπάγεται και ο Κάτω Πλάτανος (πρώην Βονόρτα). Βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του όρους Αλωνάκι (1.418 μ.) σε υψόμ. 860 μ.

    Βρίσκεται υπό την σκέπη και προστασία πανέμορφου και ποικιλόφυτου δάσους (έλατα, γάβροι, μελιούδια, πουρνάρια, κέδρα, κρανιές κ.ά.). Φαίνεται ότι προτού κτισθεί ο Πλάτανος στη σημερινή του θέση υπήρχαν μικροσυνοικισμοί στις θέσεις: Μπουρλάδα με ναό της Θεοτόκου (Παλιοκκλήσι), Πωγωνισκά με ναό Αγία Παρασκευή, Παλιαλώνια, Πογωνιά, Άϊ Βλάσης, Βάλσαμος. Υπάρχει όμως και η εκδοχή πέραν των συνοικισμών αυτών να υπήρχε αγροτοποιμενικός οικισμός στη “Μεγάλη Βρύση” που προσείλκυσε, λόγω και του υγιεινού κλίματος και τους άλλους μικροοικισμούς. Δεν αποκλείεται όμως από τον οικισμό Πλάτανος, που πήρε το όνομα από τον πλάτανο της Μεγάλης Βρύσης, να δημιουργήθηκαν οι παραπάνω μικροοικισμοί για αγροτοποιμενικούς λόγους. Ίχνη αρχαίας έχουν βρεθεί στις θέσεις: Πωγωνισκά, Πουρλάδα, Βονόρτα (Άγιοι Ταξιάρχες), Άϊ Θανάσης (Μηλιά), Φτέρη (παλιός Άϊ Γιώργης), Μεγάλη Βρύση. Κάποια από τα ευρήματα η αρχαιολογική υπηρεσία τα τοποθέτησε στους ύστερους κλασικούς χρόνους.

    Ο Πλάτανος έχει μεγάλη ιστορία και ήταν ακμάζον χωριό και πλούσιο. Τα πολλά καταστήματα, που υπήρχαν, επαληθεύουν του λόγου το ασφαλές. Εξέχουσα οικογένεια ήταν οι Ροντηραίοι με πολιτική, αλλά ιδιαίτερα στρατιωτική δράση, αφού τρεις σκοτώθηκαν αξιωματικοί όντας, κατά τον Αγώνα και ένας προ αυτού, ενώ περί τους δέκα ακόμα πολέμησαν σ’ αυτόν ως μπουλουκτσήδες (διμοιρίτες = αξιωματικοί). Ο Πλάτανος είναι ένας παραδοσιακός οικισμός.

    Τα σπίτια του πέτρινα στην πλειονότητά τους, προκαλούν το ενδιαφέρον. Τα Ροντηραίικα (1847), του Μαργαρίτη (1850), του Κολοτούρου (Κολέττα, 1840), του Αγγελάκη (1850), όλα με εντυπωσιακά λιθανάγλυφα, είναι μερικά από τα παλιά σπίτια του Πλατάνου. Προεξέχει ο ενοριακός ναός Άγιος Νικόλαος (1846) μεγαλοπρεπής και επιβλητικός στο κέντρο του χωριού, βασιλικού ρυθμού με τα δύο περικαλλή και πυρ- γωτά καμπαναριά και την τρίκογχη αψίδα του ιερού, σπάνιας δομικής τέχνης. Εντυπωσιακά τα λιθανάγλυφα στο περιθύρωμα στο νότιο τμήμα του ναού. Επιβλητικό είναι και το εσωτερικό του ναού με εικόνες και κειμήλια σημαντικής αξίας. Αξιοπαρατήρητα στην πλατεία του χωριού είναι τα Μουσεία: α) της Εθνικής Αντίστασης με φωτογραφικό υλικό και συλλογή σχετικών βιβλίων και εγγράφων, β) το Ιστορικό – Λαογραφικό με σημαντική συλλογή ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων. Κάνοντας περίπατο στα λιθόστρωτα σοκάκια δίδεται η ευκαιρία μεγαλύτερης γνωριμίας με τον οικισμό, με τα σημαντικά κτίρια, όπως το σχολικό κτίριο και ο υγειονομικός σταθμός, οι πέτρινες βρύσες και οι προτομές του Καραϊσκάκη, που είχε στρατοπεδεύσει στον Πλάτανο, καθώς και επιφανών Πλατανιωτών.

    Η Μεγάλη Βρύση με το εξοχικό της, η ανάβαση στο δάσος, η επίσκεψη στα ξωκλήσια (Άγιοι Ταξιάρχες, Άϊ Γιώργης, Άϊ Λιάς, Αγία Παρασκευή) και σ’ άλλα γραφικά σημεία του χωριού είναι κάποιες από τις μεγαλύτερες ή μικρότερες διαδρομές που μπορεί να πραγματοποιήσει ο περιπατητής. Νότια από τον Πλάτανο βρίσκεται ο συνοικισμός Κάτω Πλάτανος (πρώην Βονόρτα). Πρόκειται για βυζαντινό χωριό και εκείνη την εποχή (1454) ήταν λίγο μεγαλύτερο πληθυσμιακά από τον Πλάτανο. Ενοριακός ναός είναι η Αγία Παρασκευή (1880) και ξωκλήσια ο Άγιος Ανδρέας (1974), οι Παμμέγιστοι Ταξιάρχες (ανακαιν. 1985), το Γενέσιο της Θεο- τόκου (1895). Ερειπωμένοι ναοί είναι ο Άϊ Θανάσης, η Αγία Κυριακή και ο Άγιος Παντελεήμονας.

  • Επάνω από τα όμορφα τοπία της παραλιακής Ναυπακτίας υψώνεται η ορεινή Ναυπακτία με ένα πολυσχιδές ανάγλυφο, όπου κυριαρχούν οι ορεινοί όγκοι, οι ρεματιές και το νερό. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι οι σμιλεμένες πλαγιές των Ναυπακτιακών βουνών, από την παραδοσιακή οικονομία, τους κτηνοτροφικούς δρόμους και τα χωράφια σε πεζούλες, που μαρτυρούν τον τιτάνιο αγώνα επιβίωσης δεκάδων γενεών.

    Η ορεινή Ναυπακτία είναι ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της Ελλάδας από περιβαλλοντικής κυρίως άποψης. Το πολυσχιδές τοπίο και η γεωλογική δομή των πετρωμάτων της Ναυπακτίας ευνοεί την πλούσια και ποικίλη χλωρίδα. Ο επισκέπτης μαγεύεται από μια αισθησιακή και απολαυστική διαδρομή μέσα στα όμορφα δάση όπου εναλλάσσονται η βελανιδιά, το έλατο, η οξιά, το πλατάνι, η καστανιά και σε κάποια σημεία υπάρχουν όλα μαζί, δίνοντας ένα ξεχωριστό και μοναδικό χρώμα. Σε πολλά σημεία υπάρχουν φυσικές πηγές στολισμένες με πετρόκτιστες βρύσες έτοιμες να δροσίσουν τους ταξιδιώτες.

    Οι άριστες αυτές οικολογικές συνθήκες της περιοχής αποτελούν ιδανικό τόπο για την επιβίωση μεγάλων και μικρών θηλαστικών και πτηνών. Τα σημαντικότερα άγρια ζώα, πτηνά και ερπετά του οικοσυστήματος της περιοχής είναι αγριογούρουνα, ζαρκάδια, ελάφια, αλεπούδες, λύκοι, λίγκες, κουνάβια, λαγοί, σκαντζόχοιροι, σκίουροι κ.ά. Από πλευράς πτηνών υπάρχουν πέρδικες, φάσες, γύπες, κίσσες, κοτσίφια, βλαχοκυριαρίνες, τσαλαπετεινοί, δρυοκολάπτες, κουκουβάγιες και μερικά ζευγάρια βασιλαετών και χρυσαετών. Τα κυριότερα ερπετά της περιοχής είναι η δενδρογαλιά, η έχιδνα, η σαϊτούρα, ο τυφλίτης, φυλλοδάκτυλος και η χελώνα.

    Από πλευράς ψαριών ο Εύηνος ποταμός συντηρεί ακόμη κάποια είδη ψαριών με εξέχουσα την άγρια πέστροφα αλλά και χέλια, γλανίδια, στροσίδια, τσερούκλες, χαμοσούρτηδες και Ευηνογωβιούς. Στα νερά του Εύηνου βρίσκουν επίσης καταφύγιο σε ορισμένες περιοχές και βίδρες.

    Μερικά από τα μοναδικά χαρακτηριστικά του οικοσυστήματος είναι το δάσος της οξιάς στη νότια πλευρά του όρους Σαράνταινας (ύψους 2000 μ.) είναι το νοτιότερο δάσος οξιάς στην Ευρώπη και διακρίνεται για την τροπική μορφή των δένδρων. Ενδιαφέρον επίσης προκαλούν τα διακόσια περίπου είδη μανιταριών, από τα οποία τα 70 είναι φαγώσιμα και τρία από αυτά ανακαλύπτονται για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Τέλος, στην περιοχή ζουν 6 είδη δρυοκολάπτη από τα οποία το ένα πολύ σπάνιο με τροπικά χρώματα.

    Αυτός ο πλούτος της άγριας πανίδας προκαλεί την προσέλευση κυνηγών απ’ όλα τα μέρη Χώρας και η εκτός κανόνων θήρα δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους μείωσης βασικών ζώων και πτηνών που πολλές φορές φθάνουν στα όρια της εξαφάνισης ορισμένων από αυτά.

    κείμενο: Γιάννης Χαλάτσης

  • Πρόκειται για εξαιρετικό χώρο δασικής αναψυχής, πάνω σε αυχένα σε υψόμετρο 1300 μ. περιτριγυρισμένο από πυκνό ελατοδάσος με θέα στον Κορινθιακό κόλπο. Στην περιοχή αυτή έχει προσδιοριστεί ορεινός ποδηλατόδρομος 20 χλμ. που ξεκινά από το σημείο Λιβαδάκι και φτάνει μέχρι την Άνω Χώρα.

    Επίσης από την ίδια περιοχή υπάρχει η δυνατότητα ορειβατικών διαδρομών: α) Ανάβαση στην κορυφή Τσακαλάκι με αφετηρία το Χάνι Παπαδιάς β)Ανάβαση κορυφής Μακρυνόρους(1560μ.) με αφετηρία την Αγία Κυριακή γ) ανάβση δυο διαδοχικών κορυφών Ξεροβούνι (1500μ.) και Αγ. Κωνσταντίνος (1450μ.) με αφετηρία από τον αυχένα της Αγίας Κυριακής.

    Να σημειωθεί ότι το Χάνι της Παπαδιάς (απέχει δυο χλμ. από την Αγία Κυριακή) αποτελεί τοπίο άγριας φυσικής ομορφιάς που προσφέρεται το καλοκαίρι για δασική αναψυχή και παρατήρηση της φύσης.

    Η περιοχή της Αγίας Κυριακής, λόγω του ιδιαίτερου φυσικού κάλλους της και έχοντας το συγκριτικό πλεονέκτημα ότι απέχει περίπου 30΄ από τη Ναύπακτο, προσφέρεται για επιχειρηματικές δράσεις, όπως τη δημιουργία κατασκηνώσεων.

  • Η Άνω Χώρα (πρώην Μεγάλη ή Ανω Λομποτινά) είναι κτισμένη στις ΒΑ πλαγιές της βουνοκορφής Σύρτα (1.460 μ.) της μεγάλης οροσειράς της Παπαδιάς. ΝΔ της Σύρτας και σε απόσταση 2 περίπου ωρών είναι το βουνό Τσακαλάκι με υψόμετρο 1714 μ. Ανατολικά της Μεγάλης Λομποτινάς υπάρχουν οι κορυφές Αυγό και Τριτσοβά καθώς και η αδερφές τους Ομάλια και Νεραϊδάλωνο με υψόμετρα 1612 και 1708μ. Αντίστοιχα. Πολύ προ του έτους 1454 στους βυζαντινούς χρόνους υπήρχε ένα χωριό Λομποτινά στη θέση Παληχώρια (Παλιο- χώρια) απέναντι από τη Γεροντοκαρυά (ή Γεροντοκαρυές) σε απόσταση περίπου 3 χλμ. από τη σημερινή Άνω Χώρα και σε υψόμ. 700 μ. περίπου.

    Οι δύο αυτές τοποθεσίες χωρίζονται από το Λομποτιανίτικο ρέμα. Στη θέση Σίνη έχουν επισημανθεί κατάλοιπα τείχους που έδωσε την ονομασία στη περιοχή Τείχη και τάφοι με ογκώδεις λαξευτούς λίθους. Η θέση αυτή είναι κοντά στα Παλιοχώρια και διασχίζεται από το Σινόρεμα που εκβάλλει στο Λομποτιανίτικο ρέμα. Άρα εδώ υπήρχε αρχαίος αιτωλικός οικισμός. Από τα Παληχώρια λοιπόν, που ήταν η Λομποτινά, δημιουργήθηκε η Πέρα Λομποτίνα που ήταν στη θέση όπου είναι σήμερα η Άνω Χώρα και τελικά με την ολοκληρωτική εγκατάλειψη της πρώτης Λομποτινάς (Παλιοχώρια) ονομάσθηκε Λομποτινά. Όπως είναι φυσικό, από την ενιαία Λομποτινά προέκυψε και η Κάτω Λομποτινά.

    Η Μεγάλη ή Άνω Λομποτινά είναι συνδεδεμένη με την μεγάλη βυζαντινή οικογένεια των Καναβαίων από την οποία προήλθε και ένας Αυτοκράτορας. Μετά την κατάληψη της Πόλης το 1204 από τους Φράγκους πολλές αρχοντικές οικογένειες κατέφυγαν σε ασφαλέστερα μέρη. Τούτο συνέβη και με την Άλωση της Πόλης το 1453. Πότε έγινε η εγκατάσταση των Καναβαίων στα Κράβαρα, δεν υπάρχουν στοιχεία για να είμαστε βέβαιοι. Πάντως σε έγγραφες πηγές απαντιώνται οι Καναβαίοι στα Κράβαρα το 1739. Το βέβαιο όμως είναι ότι ήσαν προεστώτες όχι μόνο στην Λομποτινά αλλά και σ’ ολόκληρη την Επαρχία Κραβάρων. Χάρις στους Καναβαίους, που είχαν επωμισθεί τα έξοδα, λειτουργούσε στην κωμόπολη η περίφημη Σχολή της Λομποτινάς, που είχε δύο σχολεία: Αλληλοδιδακτικόν και Ελληνικόν.

    Οι Καναβαίοι όμως υπέστησαν στα τέλη του 1800 με 1801 διωγμό από τον Αληπασά και αναγκάσθηκαν να καταφύγουν στο Αίγιο και η Σχολή έκλεισε. Σημειωτέον ότι το 1734 εμαθήτευσε στη Σχολή ο Πατροκοσμάς ο Αιτωλός, ο οποίος στη συνέχεια εδίδαξε μέχρι το 1738. Ο τελευταίος της οικογένειας των Καναβαίων ήταν ο Ιωάννης Νικολάλου Καναβός (1866 – 1953), που διετέλεσε κατ’ επανάληψη βουλευτής, γερουσιαστής και υπουργός. Η Μεγάλη ή Άνω Λομποτινά μετονομάσθηκε σε Άνω Χώρα το 1930.

    Από τα ομορφότερα αξιοθέατα του χωριού αποτελεί αδιαμφισβήτητα το φυσικό του περιβάλλον. Τα δάση του αποτελούν ένα φυσικό μωσαϊκό που αποτελείται από πλήθος διαφορετικών δέντρων όπως καστανιές, έλατα, κέδροι, βελανιδιές κ.ά. Στα δάση αυτά κυριαρχούν ιδιαίτερα το έλατο και η καστανιά. Μέσα σ’ αυτό το όργιο του έλατου και της καστανιάς, του κέδρου και της φτέρης, υπάρχουν πάρα πολλές πηγές. Το Κεφαλοχώρι βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε τροχιά ανάπτυξης εκμεταλλευόμενο τη φυσική του ομορφιά, την κοινωνική υποδομή, όπως το Κέντρο Υγείας, δημιούργησε θελκτικές τουριστικές υποδομές που το έχουν καταστήσει τόπο προορισμού.

    Τα παλαιά λιθόκτιστα σπίτια και τα καινούργια σπίτια ενταγμένα στο φυσικό περιβάλλον, τα παραδοσιακά καφενεία και τα πέτρινα ή πλακόστρωτα δρομάκια κάτω από αγέρωχα πλατάνια, όπως και τα νεόκτιστα ή επισκευασμένα κτίρια Ξενώνων και ξενοδοχείων, συνθέτουν μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα και κινούν την προσοχή του παρατηρητή. Επίσης μεγαλοπρεπής και επιβλητικός ο ναός της Αγίας Παρασκευής (1918) σταυροειδής με δύο ενσωματωμένα καμπαναριά, κτισμένος με πελεκητό μαύρο λιθάρι. Ξεχωρίζουν η εικόνα της Αγίας Παρασκευής και η Παναγιά η Σκοπιώτισσα.

    Πολλά έχει να δει ο παρατηρητής από το λόφο Λακούλα μέχρι το λόφο του Άϊ Γιώργη. Ακόμα και το μικρό λεωφορείο (Καρνάβαλος) που έκανε συγκοινωνία μέχρι το 1983. Τώρα φυλάσσεται και εκτίθεται από το Δήμο σε ειδικό χώρο, δίπλα από την Αγία Παρασκευή. Κοντά στα άλλα εκκλησάκια και ο ναΐσκος του Πατροκοσμά. Το χωριό ήταν από τα πρώτα που τίμησε τον Αιτωλό Άγιο. Στην Άνω Χώρα, στα μέσα Οκτωβρίου, διοργανώνεται η γιορτή κάστανου και τσίπουρου όπου γίνεται απόσταξη του τσίπουρου, ψήνονται κάστανα, σερβίρονται γλυκά (μπακλαβάδες, ραβανί, κουραμπιέδες,) γλυκά κουταλιού (κεράσι, κάστανο, καρύδι, κυδώνι), τοπικές πίτες και γίδα βραστή. 

  • Κέντρο Υγείας Ναυπάκτου 2634360000
    Κέντρο Υγείας Άνω Χώρας 2634041444

    Περιφερειακά Ιατρεία
    Αντιρρίου 2634032332
    Αράχοβας 2634048202
    Παλιόπυργου 2634062330
    Περίστας 2634061395
    Πλατάνου 2634061250
    Ρηγανίου 2634023264
    Τερψιθέας 2634053166
    Σίμου 2634062337
    Χανίων Γαβρολίμνης 2634045203

    Αστυνομικό τμήμα
    Καλυδώνος – Ναύπακτος
    26340 27258
    Τμήμα Τροχαίας
    Καλυδώνος – Ναύπακτος
    26340 27453
    Λιμενικός Σταθμός Αντιρρίου
    Αντίρριο
    26340 31296
    Λιμενικός Σταθμός Ναυπάκτου
    Τζαβέλλα – _
    26340 27909
    Πυροσβεστική Υπηρεσία
    Κεφαλοβρυσο – Ναύπακτος
    26340 22199

Πηγή :Με την ευγενική παραχώρηση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού www.visitgreece.gr,Δήμος Ναυπακτίας
Βικιπαιδεια 
φωτο  -http://www.nafpaktos.gr/

Το Ξενοδοχείο PLAZA βρίσκεται στην Ψανή την πιο όμορφη παραλία της Ναυπάκτου  Μόλις 300 μ από το ιστορικό λιμάνι. Διαθέτει 35 πλήρως εξοπλισμένα,κομψά διακοσμημένα και άνετα δωμάτια με θέα τον Κορινθιακό κόλπο και την γέφυρα Ρίου – Αντίρριου και το Ενετικό κάστρο της πόλης και αποτελεί ιδανικό μέρος για ξεκούραση αλλά και ορμητήριο για κοντινές αποδράσεις.περισσότερα εδώ

Το “Centraki” ήρθε και έδεσε στη νυχτερινή ζωή της Ναυπάκτου.  Mε τον cozy χαρακτήρα του και τη μοναδικότητα του χώρου του, ο οποίος το καθιστά ως ένα από τα πιο ιδιαίτερα σημεία στην ευρύτερη περιοχή, κυρίως κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, γίνεται ένα με τα καλντερίμια της πόλης προσφέροντας διασκέδαση μέχρι το ξημέρωμα!.…..περισσότερα εδώ